นิเทศศาสตร์

บทที่ 1
ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับนิเทศศาสตร์

1. ความหมายของนิเทศศาสตร์
คำว่านิเทศศาสตร์ มีรากศัพท์มาจากภาษาบาลีสันสกฤต 2 คำ คือ นิเทศ + ศาสตร์ เฉพาะคำว่านิเทศ แปลว่า เปิดเผย แสดง ชี้แจ้งให้รู้ ให้เห็น ส่วนคำว่า ศาสตร์ แปลว่า วิชาหรือความรู้ ซึ่งวิชาหรือความรู้ดังกล่าวนี้ต้องประกอบด้วยแนวคิด ทฤษฎี และวิธีการที่ใช้ในการศึกษาอย่างเป็นระบบด้วย เมื่อรวมศัพท์เป็นนิเทศศาสตร์แล้ว จึงหมายถึง วิชาที่ว่าด้วยการสื่อสารและประชาสัมพันธ์ของมนุษย์ทุกรูปแบบ ตั้งแต่ความคิดไปจนถึงพฤติกรรมและบริบทต่าง ๆ ซึ่งเป็นกระบวนการที่มนุษย์พยายามจะถ่ายทอดความคิดเห็นและประสบการณ์ของตนไปสู่ผู้อื่น โดยผ่านสัญลักษณ์ต่าง ๆ เนื่องจากการสื่อสารสามารถเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา การสื่อสารจึงมีความหมายและขอบข่ายกว้างมาก ทุกสิ่งทุกอย่างเกิดขึ้น ไม่ว่าจากการเห็น การได้ยิน การพูด การสัมผัส การรับรู้ หรือแม้แต่ความคิด ล้วนเป็นส่วนหนึ่งของการสื่อสาร การนำอุปกรณ์ที่ช่วยอำนวยความสะดวกในการสื่อสาร เช่น โทรทัศน์ โทรศัพท์ วิทยุ หนังสือพิมพ์ คอมพิวเตอร์ เป็นต้น มาช่วยก็ยิ่งทำให้การสื่อสารมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
2. ยุคต่าง ๆ ของการสื่อสาร
มนุษย์คุ้นเคยกับการสื่อสารนานจนถือเป็นเรื่องธรรมดา โดยไม่ค่อยจะมีใครนึกถึงหรือคิดว่าทำไมตนเองจึงสามารถติดต่อกับเพื่อนมนุษย์ได้ อันที่จริงเราค่อย ๆ พัฒนาการสื่อสารของเราเมื่อเริ่มเรียนรู้ภาษาพูด เรียนรู้ที่จะใช้คำเรียกสิ่งต่าง ๆ รอบตัวไปทีละน้อย พัฒนาการออกเสียงอย่างช้า ๆ ทำละคำ จนเรียกสิ่งต่าง ๆ ได้ จากนั้นเริ่มใส่ความหมายลงไปในคำพูด เริ่มฝึกการให้ความหมายและตีความหมายในสิ่งที่ตนได้เห็นได้ยิน ได้สัมผัส จนถึงขั้นเรียนรู้ระเบียบสังคม มนุษย์มารู้ตัวอีกทีก็ต่อเมื่อตนสามารถสื่อสารได้ด้วยวาจาและด้วยสัญลักษณ์อื่น ๆ ได้ เมื่อประมวลยุคของการสื่อสารตั้งแต่เริ่มต้นอารยธรรมของมนุษย์จนปัจจุบันนี้ จัดเป็น 5 ยุค คือ
1. ยุคภาษาท่าทาง ภาษาพูด และภาษารูปภาพง่าย ๆ เริ่มเมื่อประมาณ 2 แสนปีที่ผ่านมา
2. ยุคภาษาเขียน เริ่มเมื่อมนุษย์เรียนรู้การใช้สัญลักษณ์เขียนแทนการสื่อความหมายทางการพูดโดยเขียนเป็นตัวหนังสือหรืออักษรประมาณ 5,000 กว่าปีที่แล้ว
3. ยุคการพิมพ์ เริ่มเมื่อมีการประดิษฐ์เครื่องพิมพ์ดีดเครื่องแรกในโลกเมื่อ ค.ศ. 1453 หรือ พ.ศ. 1996
4. ยุคโทรคมนาคม เริ่มมีการติดต่อสื่อสารกันด้วยโทรเลข โทรศัพท์ วิทยุและโทรทัศน์ในท้องถิ่นใกล้ ๆ กัน เมื่อปี ค.ศ. 1844 หรือ พ.ศ. 2387
5. ยุคเทคโนโลยีการสื่อสารสมัยใหม่ เริ่มต้นเมื่อมีการประดิษฐ์คอมพิวเตอร์ เครื่องแรกขึ้นใช้เมื่อปี ค.ศ. 1946 หรือ พ.ศ. 2489 เรื่อยมาจนปัจจุบันมีการพัฒนาเทคโนโลยีการสื่อสารสมัยใหม่ขึ้นมามากมาย สามารถติดต่อสื่อสารกันได้ทั่วโลก เช่น โทรศัพท์ทางไกลข้ามทวีป ดาวเทียม และอินเตอร์เน็ต
3. ประเภทหรือขอบข่ายของการสื่อสาร
ประเภทหรือขอบข่ายของการสื่อสารแบ่งออกเป็น 3 ประเภทใหญ่ ๆ คือ
1. การสื่อสารภายในตน ( Intrapersonal communication ) ได้แก่ ความรู้สึกนึกคิด จินตนาการ คิดเองตอบเอง พูดหรือรำพึงกับตัวเอง การสื่อสารชนิดนี้นักทฤษฏีทางการสื่อสารจำนวนหนึ่งไม่ยอมรับว่าเป็นการสื่อสารและไม่ให้ความสนใจ แต่ในทางพระพุทธศาสนาถือว่าเป็นการสื่อสารที่สำคัญมาก เพราะเกิดจากการที่อายตนะภายใน ( สื่อภายใน ) กับอายตนะภายนอก ( สื่อภายนอก ) บรรจบกัน อันได้แก่ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ บรรจบกับ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส และอารมณ์ ทำให้เกิดการรับรู้ขึ้นอันนำไปสู่การตัดสินใจทำหรือพูดในชีวิตประจำวัน
2. การสื่อสารระหว่างบุคคล ( Interpersonal Communication ) หมายถึง การติดต่อสื่อสารกันระหว่างคนสองคนขึ้นไปจนถึงจำนวนมาก ที่มีความสนใจร่วมกันในเรื่องใดเรื่องหนึ่ง มีการแสดงออกร่วมกัน มีลักษณะร่วมบางประการคล้ายกัน และมีวัตถุประสงค์ร่วมกัน อาจแบ่งซอยออกเป็น 3 ประเภท คือ
ก. แบบตัวต่อตัว ( Face to face ) ได้แก่การพูดคุย สนทนากันสองต่อสอง
ข. แบบกลุ่มย่อย ( Small group ) ได้แก่ การติดต่อ การพบปะ แลกเปลี่ยนความรู้หรือประสบการณ์กันในกลุ่มรนไม่มากนัก เช่น ในห้องเรียนหนึ่ง
ค. แบบกลุ่มใหญ่หรือองค์กร ( Large group ) ได้แก่ การติดต่อสื่อสารกันที่มีคนเป็นจำนวนมาก เช่น ในมหาวิทยาลัย ในหน่วยงาน บริษัท ที่มีกิจการขนาดใหญ่
3. การสื่อสารมวลชน ( Mass Communication ) เป็นการสื่อสารหรือถ่ายทอดข้อมูลข่าวสารต่าง ๆ ไปสู่คนเป็นจำนวนมาก ที่มีความแตกต่างกันโดยสิ้นเชิง ไม่ว่าจะเป็นด้านเชื้อชาติ ศาสนา ความรู้ ทัศนคติ ความเชื่อ และวิถีชีวิต โดยอาศัยอุปกรณ์การสื่อสารหรือเทคโนโลยีสมัยใหม่เป็นหลัก เช่น วิทยุ โทรทัศน์ หนังสือพิมพ์ อินเตอร์เน็ต เป็นต้น
4. ลักษณะเฉพาะของการสื่อสาร
1. มีบุคคลหนึ่งต้องการที่จะติดต่อสื่อสารกับอีกบุคคลหนึ่ง
2. ผู้ส่งสารตั้งใจที่จะใช้ภาษาหรือสัญลักษณ์ต่าง ๆ ส่งผ่านไปยังผู้รับสาร
3. มีเป้าหมายหรือจุดประสงค์หลักในการสื่อสารแต่ละครั้ง
4. ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลง คือ ข้อมูลที่สื่อออกไปนั้นนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงด้านความรู้ ทัศนาคติ วิถีชีวิต ฯลฯ เกิดการแลกเปลี่ยน หรือผสมผสานความรู้ในด้านต่าง ๆ ขึ้นทั้งในผู้ส่งสารและผู้รับสาร
5. เครื่องที่ใช้ในการสื่อสาร
เครื่องมือสำคัญในการสื่อสารของมนุษย์คือภาษา เพราะภาษาเป็นพาหนะหรือสื่อที่นำสารหรือเรื่องราวไปติดต่อสัมพันธ์กับผู้อื่น ภาษาหมายถึงระบบสัญลักษณ์ แบ่งเป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ คือ
1. วัจนภาษา ( Verbal ) ได้แก่ ภาษาที่เป็นคำพูด ถ้อยคำ และตัวหนังสือ คือ ภาษาพูดและภาษาเขียนนั่นเอง
2. อวัจนภาษา ( Non-Verbal ) ได้แก่ ภาษาที่ไม่ได้แสดงออกด้วยการพูดหรือเขียนแต่แสดงออกหรือหมายรู้กันโดยกิริยาอาการ เช่น การแต่งกาย สีหน้า แววตา ระดับของน้ำเสียง เป็นต้น
6. องค์ประกอบการสื่อสาร
ว่าโดยทั่วไป การสื่อสารมีส่วนประกอบที่สำคัญ 3 อย่าง คือ
1. ผู้ส่งสาร ( Sender ) หรือต้นตอ
2. สารหรือข้อมูล ( Message )
3. ผู้รับสาร ( Receiver ) หรือจุดหมายปลายทาง
การสื่อสารในลักษณะนี้เรียกว่า การสื่อสารทางเดียว ( One – way Communication ) คือ
เมื่อผู้ส่งสารไปยังผู้รับสารแล้วก็จะไม่มีปฏิกิริยาโต้ตอบใด ๆ กลับมา ส่วนมากแล้วจะเกิดขึ้นกับการสื่อสารมวลชน ความจริง ส่วนประกอบเหล่านี้ ครอบคลุมถึงการสื่อสารทุกประเภทด้วย
นอกจากองค์ประกอบดังกล่าวนี้แล้ว อริสโตเติล (Aristotle) นักปรัชญาชาวกรีกผู้มีชื่อเสียงก็เคยเสนอส่วนประกอบของการสื่อสารด้านวาทศิลป์ไว้ 3 ประการคล้าย ๆ กันคือ
1. ผู้พูด ( Speaker ) 2. คำที่พูด ( Speech ) 3. ผู้ฟัง ( Listener )
หากพิเคราะห์ดูจะเห็นว่าส่วนประกอบทั้ง 3 นี้เป็นปัจจัยพื้นฐานของการสื่อสารทุกประเภท ไม่ว่าจะเป็นตัวต่อตัว ระหว่างกลุ่มย่อย กลุ่มใหญ่ ตลอดจนระดับมวลชน เพราะนักวิชาการทางนิเทศศาสตร์รุ่นต่อมาก็ได้พัฒนาหรือขยายขอบเขตขององค์ประกอบเหล่านี้ออกไปให้กว้างและครอบคลุมมากที่สุด จนถึงขั้นกลายเป็นแบบจำลองการสื่อสารที่หลากหลาย ( Communication Models ) แต่นักวิชาการท่านหนึ่งที่พยายามสร้างแบบจำลองการสื่อสารขึ้นมาจนเป็นที่ยอมรับอย่างกว้างขวาง คือ ศาสตราจารย์ David K. Berlo แห่งสหรัฐอเมริกา ได้กล่าวถึงองค์ประกอบในการสื่อสาร เรียกว่า S – M – C – R คือ
1. S = Source ผู้ส่งสาร ได้แก่ บุคคลหรือกลุ่มบุคคลที่ต้องการจะถ่ายทอดความคิด ความรู้สึก ความต้องการ ข่าวสาร และวัตถุประสงค์ของตน
2. M = Message สาร ได้แก่ ผลผลิตของผู้ส่งสาร เช่น เมื่อพูดออกมา สารก็คือคำพูดหรือถ้อยคำ เมื่อเขียน สารก็คือตัวหนังสือ เมื่อแสดงกิริยาอาการ สารก็คือท่าทาง
3. C = Channel ช่องทางการสื่อสาร ได้แก่ พาหนะหรือสิ่งที่จะนำสารให้ปรากฏต่อผู้อื่น เช่น เมื่อดูโทรทัศน์ก็มีคลื่นแสง คลื่นเสียง และตัวโทรทัศน์เป็นช่องทางนำสารให้ปรากฏ เมื่ออ่านหนังสือพิมพ์คลื่นแสงและกระดาษหนังสือพิมพ์เป็นช่องทางนำสารให้ปรากฏ
4. R = Receiver ผู้รับสาร ได้แก่ บุคคลหรือกลุ่มคนที่รับสารซึ่งเป็นจุดหมายปลายทางที่แหล่งสารส่งไปถึง เช่น ผู้อ่านหนังสือพิมพ์ ผู้ฟังวิทยุ
นอกจากแบบจำลองของเบอร์โลนี้แล้ว ยังมีแบบจำลองที่ได้รับความสนใจอีกแบบหนึ่งซึ่งศาสตราจารย์ชื่อ Everett M. Rogers ได้พัฒนาต่อจากเบอร์โล ต่างแต่ได้เพิ่มองค์ประกอบขึ้น 2 อย่างตอนท้าย คือ
1. ผลของการสื่อสาร หรือ Effect คือ ความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในพฤติกรรมของผู้รับสาร ซึ่งอาจจะเกิดขึ้นในระยะสั้นหรือระยะยาวก็ได้ ผลดังกล่าวมีส่วนในการโน้มน้าวหรือสร้างภาพลักษณ์แก่ผู้รับสารได้
2. ปฏิกิริยาโต้ตอบ หรือ Feedback เมื่อผู้ส่งสารได้ส่งสารไปยังผู้รับสารแล้ว ผู้รับสารจะมีปฏิกิริยาโต้ตอบกลับมายังผู้ส่งอีกทีหนึ่ง ทำให้สามารถหยั่งได้ว่าการส่งสารออกไปนั้นมีผลหรือบรรลุเป้าหมายมากน้อยเพียงใด การมีปฏิกิริยาโต้ตอบนี้จะทำให้การสื่อสารครบวงจรได้ เพราะผู้ส่งสารและผู้รับสารสามารถสลับที่กันได้ กล่าวคือ ผู้ส่งสารกลายเป็นผู้รับสารในขณะที่ได้รับสาร และตัวผู้รับสารเองก็อาจกลายเป็นผู้ส่งสารในขณะที่ส่งสารใด ๆ โต้ตอบออกไป


บทที่ 2
สื่อสารมวลชนและจริยธรรมในการสื่อสาร

สื่อสารมวลชน ( Mass Communication ) เป็นการสื่อสารอย่างหนึ่งซึ่งเหมือนกับการสื่อสารโดยทั่วไป มีองค์ประกอบและกระบวนการทำงานเช่นเดียวกับการสื่อสารภายในตัวบุคคล การสื่อสารระหว่างบุคคล และการสื่อสารระดับกลุ่ม แต่ลักษณะเด่นของสื่อสารมวลชนได้แก่
1. มุ่งจำนวนผู้รับสารมาก ไม่มีความรู้จักมักคุ้นและแตกต่าง
2. มีการถ่ายทอดสารอย่างเปิดเผย เป็นสาธารณะ และถึงผู้รับสารในเวลาเดียวกันหรือไล่เลี่ยกัน แต่สารอาจไม่คงทนถาวร
3. ผู้ส่งสารมักจะดำเนินการส่งสารจากองค์กรหรือหน่วยงานที่มีการแบ่งงานกันตามความเหมาะสม และเสียค่าใช้จ่ายในการส่งสารสูง
1. องค์ประกอบของการสื่อสารมวลชน
แม้การสื่อสารมวลชนจะเป็นองค์การหรือหน่วยงานที่มีความสลับซับซ้อน และเกี่ยวข้องกับคนจำนวนมาก แต่ก็มีองค์ประกอบพื้นฐานคล้ายกันกับการสื่อสารชนิดอื่น ๆ กล่าวคือ
1. ผู้ส่งสาร มีลักษณะเป็นองค์กร หน่วยงาน หรือสถาบันที่มีหน้าที่เกี่ยวกับการสื่อสาร เช่น สำนักงานพิมพ์ สถานีวิทยุกระจายเสียง สถานีโทรทัศน์ บริษัทภาพยนตร์ เป็นต้น
2. สาร หมายถึง เรื่องราว สาระ ข้อมูล ข่าวสาร ที่ส่งผ่านช่องทางสื่อสารที่มีประสิทธิภาพสูงคราวละมากๆ ในเวลาเดียวกัน สารดังกล่าวได้รับการคัดเลือกแล้วเพื่อนำออกเผยแพร่ อาจอยู่ในรูปของตัวหนังสือ ภาพ หรือเสียง
3. ช่องทางการสื่อสาร ได้แก่ พาหนะที่นำสารหรือตัวที่นำพาหนะนั้นไปสู่มวลชน แบ่งเป็น 3 ประเภทคือ
3.1 สื่อสิ่งพิมพ์ เช่น หนังสือพิมพ์ วารสาร รายงาน คู่มือ ตำราเรียน
3.2 สื่ออิเล็กทรอนิกส์ เป็นสื่อที่อาศัยไฟฟ้าหรือเทคโนโลยีสมัยใหม่ในการส่งหรือรับสาร เช่น วิทยุ โทรทัศน์ แผ่นเสียง ภาพยนตร์
3.3 สื่อกิจกรรม เป็นสื่อที่ถ่ายทอดสารโดยอาศัยกิจกรรมที่มีการชุมนุมของมวลชน เช่น นิทรรศการ การสาธิต การประกวด การรณรงค
2. หน้าที่ของสื่อสารมวลชน
ตั้งแต่สมัยโบราณเป็นต้นมา เมื่อคนอยู่รวมกันเป็นกลุ่ม ย่อมจะมีการแบ่งหน้าที่กันเพื่อทำให้สังคมอยู่ได้และเจริญก้าวหน้า โดยต่างก็ทำหน้าที่ของแต่ละคนแต่ละกลุ่มแตกต่างกันออกไป สื่อสารมวลชนเองก็มีหน้าที่พอประมวลได้ดังนี้
1. เป็นยาม คอยสอดส่องดูแลเหตุการณ์และความเคลื่อนไหวที่เกิดขึ้นในสังคมและมีความสำคัญเพียงพอที่จะรายงานให้ประชาชนทั่วไปได้รู้
2. เป็นกรรมการช่วยตัดสินใจ โดยการเสนอความคิดเห็น โน้มน้าว ปลุกระดมให้เกิดประชามติเกี่ยวกับปัญหาต่าง ๆ ที่มีผลกระทบต่อสังคม
3. เป็นครู มีหน้าที่ให้หรือถ่ายทอดความรู้ หรือสร้างบรรยากาศของการเรียนรู้ เพื่อให้สมาชิกในสังคมมีความรู้และระดับการศึกษาที่ดีต่อไป
4. เป็นผู้ให้ความบันเทิง คอยบริการสังคมด้านความบันเทิง เนื้อหาของสารที่เผยแพร่นั้นมุ่งเร้าอารมณ์และความรู้สึกให้เกิดความสนุกสนานผ่อนคลาย มากกว่าจะให้เกิดความรู้ ความคิดเห็น
3. อุปสรรคของกระบวนการสื่อสารมวลชน
สิ่งที่กีดขวางซึ่งจะทำให้กระบวนการสื่อสารไม่ประสบผลสำเร็จเท่าที่ควรจำแนกเป็น 3 อย่าง คือ
1. Mechanical Noise คือ สิ่งที่รบกวนองค์ประกอบของสื่อ เช่น มีคลื่นอื่น ๆ มารบกวนทำให้เสียงไม่ชัด ภาพไม่คม ตัวหนังสือพิมพ์สกปรก หน้าไม่ครบ
2. Semantic Noise ได้แก่ การใช้คำแสดงความหมายไม่ชัดเจน ภาษายาก หรือเป็นสำนวนที่ฟังแล้วไม่รู้เรื่อง ไม่สามารถสื่อความหมายได้บริบูรณ์ในทันที
3. Field of experience ได้แก่ ประสบการณ์หรือภูมิหลังของทั้งผู้ส่งสารและผู้รับสารต่างกันมาก ทั้งด้านการศึกษาอบรม ความสนใจ และค่านิยม นอกจากนี้ยังมีปัจจัยอื่น ๆ ที่เป็นตัวแปรด้วย เช่น อายุ วัย เพศ เชื้อชาติ
แม้จะมีอุปสรรคบ้าง แต่สื่อมวลชนในปัจจุบันก็มีมากมายหลากหลาย แต่ละแขนงก็มุ่งแข่งขันกันเพื่อให้ผู้รับสารเกิดความสนใจและหันมารับเฉพาะของตน ทั้งนี้ก็เพื่อความอยู่รอดในด้านเศรษฐกิจด้วย ดังนั้น สื่อแต่ละแขนงจึงพยายามหาวิธีจูงใจหรือเรียกร้องความสนใจต่าง ๆ นานา โดยใช้วิธีดังต่อไปนี้เป็นหลัก
1. ทำสารให้ง่ายแก่การรับ ไม่สร้างความลำบากใจแก่ผู้รับ เช่น พูดให้ชัดเจนน่าฟัง มีเสน่ห์ ถ้าเป็นภาษาเขียนก็ต้องใช้ภาษาอ่านง่าย ตัวหนังสือมีสีสันสะดุดตา
2. ใช้สภาพขัดแย้งของสารเรียกร้องความสนใจ เช่น บุคคลที่มีชื่อเสียงแสดงหรือโฆษณา ใช้ไฟสว่างส่องป้ายโฆษณาตอนมืด ใช้สัตว์สอนคน ( ดังในนิทานชาดกหรือนิทานอีสป เป็นต้น )
3. แสดงให้ผู้รับสารเห็นถึงผลดีหรือผลเสียหากไม่ปฏิบัติตาม ทำให้เขาเห็นว่าเป็นเรื่องที่จำเป็นและใกล้ตัว เช่น อาชญากรรม โรคภัยต่าง ๆ การใช้สิทธิ์เลือกตั้ง
4. ผลกระทบของสื่อ
การสื่อสารโดยเฉพาะสื่อสารมวลชนนั้นเป็นเสมือนดาบ 2 คม ขึ้นอยู่กับว่าผู้ส่งและผู้รับจะมีศักยภาพใช้คมด้านไหนหรือป้องกันไม่ให้คมด้านไหนหันเข้าทำร้ายตัวเอง ดังนั้น การตัดสินใจหรือบริโภคข้อมูลข่าวสารจึงต้องมีเหตุผลหรือวิจารณญาณประกอบด้วย จึงจะไม่ตกเป็นเหยื่อของสื่อ เพราะสื่อนั้นมีทั้งคุณทั้งโทษ และยังเป็นสถาบันทางสังคมที่สำคัญอย่างหนึ่งที่มีการดำเนินงานกระทบต่อสังคมและสมาชิกในสังคมด้วย ผลกระทบดังกล่าวนี้มีมากมาย แต่พอสรุปได้ 3 ประการ ดังนี้
1. มีอิทธิพลต่อความเชื่อ ค่านิยม และวิถีชีวิตของประชาชน ทำให้เปลี่ยนแปลงไปตามอำนาจชักนำของสื่อ ทำให้เกิดการเลียนแบบหรือเอาอย่าง
2. เกิดการไหล่บ่าและท่วมทับทางวัฒนธรรมประเพณี เป็นการใช้สื่อที่ทรงประสิทธิภาพล่าอาณานิคมทางวัฒนธรรมประเพณี เพราะสื่อที่มาจากแหล่งที่มีประสิทธิภาพกว่าย่อมได้เปรียบที่จะทำโลกให้อยู่ภายใต้รูปแบบที่สื่อนั้น ๆ นำเสนอ จนกลายเป็นเหมือนมีเพียงหมู่บ้านเดียว ( Global Village )
3. เป็นเครื่องมือแสวงหาผลประโยชน์ ทั้งผลประโยชน์ทางธุรกิจและการเมือง เพราะสื่อนั้นสามารถโน้มน้าว และโฆษณาชวนเชื่อให้คนหลงตามได้
5. จริยธรรมในการสื่อสาร
เนื่องจากสื่อมวลชนเป็นสถาบันทางสังคมสถาบันหนึ่งที่มีบทบาทและอิทธิพลสูงมากในปัจจุบัน บุคคลที่อยู่ในสถาบันสื่อสารมวลชนหากปราศจากจริยธรรมก็อาจจะนำเสนอสิ่งที่เป็นอันตราย หรือนำความเสื่อมโทรมมาสู่สังคมโดยรวมได้ ดังนั้น จึงจำเป็นต้องมีจริยธรรมส่วนบุคคลคอยกำกับ กล่าวคือ
1. มีความเป็นกลาง คือ จะต้องนำเสนอข้อมูลข่าวสารที่เป็นกลางและตรงไปตรงมา ไม่เข้าข้างฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง จนทำให้เกิดความโกลาหลวุ่นวายขึ้น
2. มีจิตสำนึกต่อส่วนรวม หากตนเองทำสิ่งใดแล้วเห็นว่าเป็นความผิดหรือไม่เหมาะไม่ควร ก็ควรมีสำนึกต่อส่วนรวมเช่นกันว่าจะทำให้ส่วนรวมเดือดร้อนได้
3. มุ่งประโยชน์สูงสุดต่อส่วนรวม ไม่ใช่มุ่งผลประโยชน์สูงสุดต่อตนเอง ข้อมูลข่าวสารใดที่เสนอแล้วแม้จะให้ผลตอบแทนมาก แต่ถ้าทำลายประโยชน์สุขหรือความสงบเรียบร้อยของสังคมก็ต้องงด
4. มีอุดมการณ์ที่แน่วแน่ ไม่ยอมปล่อยให้สื่อถูกครอบงำจากอำนาจภายนอก ไม่ว่าจะเป็นอำนาจการเงิน อำนาจทางอิทธิพลข่มขู่ต่าง ๆ ที่จะมาปิดบังหรือบิดเบือนข้อเท็จจริง
จะเห็นว่าเหล่านี้เป็นจริยธรรมส่วนตัวที่สื่อแต่ละแขนงควรยึดถือประจำใจ ซึ่งอาจเป็นสิ่งที่ทำตามได้ลำบาก ด้วยเหตุนี้ จึงมีการประกาศจรรยาบรรณของสื่อมวลชนอออกมาเพื่อให้สื่อแขนงต่าง ๆ โดยเฉพาะหนังสือพิมพ์ได้ตระหนักและถือเป็นบรรทัดฐานในการทำหน้าที่มี 7 ประการ ดังต่อไปนี้
1. มีความรับผิดชอบ ( Responsibility ) ได้แก่ รับผิดชอบต่อผลประโยชน์อันชอบธรรมของแต่ละบุคคล ตลอดจนต่อประเทศชาติ พระศาสนา และราชบัลลังก์
2. มีเสรีภาพ ( Freedom ) ได้แก่ ความอิสรเสรีในการที่จะรับผิดชอบ
3. มีความเป็นไท ( Independence ) คือ ไม่ตกเป็นเครื่องมือหรือทาสของใคร ไม่เห็นแก่อามิสสินจ้าง
4. ความจริงใจ ( Sincerity ) คือ มีเจตนาที่จะไม่บิดเบือนข้อเท็จจริง ถ้าหากผิดพลาดต้องรีบแก้ไข
5. ความเที่ยงธรรม ( Impartiality ) ไม่ลำเอียง ไม่เข้าใครออกใคร
6. มีใจเป็นนักกีฬา ( Fair Play ) คือ ปฏิบัติอย่างตรงไปตรงมา ไม่ละเมิดสิทธิส่วนบุคคล เว้นแต่จะเป็นเรื่องเกี่ยวกับผลประโยชน์ส่วนรวม
7. มีมารยาท ( Decency ) คือ ใช้ภาษาและภาพที่ไม่หยาบโลน ลามกอนาจารหรือส่อไปในทางไม่ดี


บทที่ 3
ความสำคัญของการสื่อธรรมและศัพท์ที่เกี่ยวกับการสื่อธรรม
1. ความสำคัญของการสื่อธรรม
พระพุทธศาสนาเป็นศาสนาใหญ่และสำคัญยิ่งศาสนาหนึ่งในโลกปัจจุบัน หลักคำสอนทางพระพุทธศาสนาเป็นที่ยอมรับกันว่า มีเหตุมีผลสามารถอำนวยให้เกิดความสุขความเจริญแก่ผู้ปฏิบัติตามได้อย่างแท้จริง พระพุทธศาสนาเกิดขึ้นได้และยังคงดำรงมั่นมาถึงปัจจุบันนี้เป็นการเผยแผ่ ( หรือจะเรียกให้เข้ากับชื่อวิชานี้ว่า “ เพราะการสื่อธรรม ” ) ของพระพุทธเจ้า และพระอรหันตสาวก ตลอดจนเหล่าสาวกรุ่นหลัง ที่ได้ช่วยกันประกาศและกระจายหลักธรรมคำสั่งสอนอันทรงคุณค่าเหล่านี้รุ่นต่อรุ่นจนถึงมือของพวกเรา การสื่อธรรมประสบผลสำเร็จมากหรือน้อยนั้นขึ้นอยู่กับความสามารถของพุทธบริษัทโดยเฉพาะพระสงฆ์สามเณร หากท่านเหล่านี้มีความสามารถในการสื่อสารหรือการพูดถ่ายทอดเนื้อหาสาระของพระพุทธศาสนาได้ดี สามารถโน้มน้าวจิตใจของผู้ที่ยังไม่เลื่อมใสในพระรัตนตรัยให้เกิดความเลื่อมใสขึ้นได้ และทำให้ผู้ที่เลื่อมใสอยู่แล้วเกิดความเลื่อมใสยิ่ง ๆ ขึ้นไปได้ แสดงว่า พระพุทธศาสนายังอยู่ได้ ดังนั้นการเรียนรู้ และฝึกฝนการสื่อธรรมให้ชำนิชำนาญจึงเป็นการสร้างความมั่นคงและสืบทอดพระพุทธศาสนา ซึ่งถือเป็นการสืบทอดเจตนารมณ์ขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าผู้ทรงวางรากฐานไว้อีกด้วย เนื่องจากพระองค์ได้ตรัสสอนสั่งไว้ว่า
“ ภิกษุทั้งหลายเราตถาคตพ้นแล้วจากบ่วงทั้งปวง ทั้งที่เป็นของทิพย์และของมนุษย์ แม้พวกเธอก็พ้นแล้วจากบ่วงทั้งปวงเช่นเดียวกัน ภิกษุทั้งหลาย พวกเธอจงจาริกไปเพื่อประโยชน์สุขแก่คนจำนวนมาก เพื่ออนุเคราะห์ชาวโลก เพื่อประโยชน์เกื้อกูลและความสุขแก่ทวยเทพและมนุษย์ อย่าไปโดยทางเดียวกันสองรูป จงแสดงธรรมมีความงามในเบื้องต้น มีความงามในท่ามกลาง และมีความงามในที่สุด จงประกาศพรหมจรรย์ พร้อมทั้งอรรถพร้อมทั้งพยัญชนะบริสุทธิ์บริบูรณ์ครบถ้วน สัตว์ทั้งหลายมีธุลีในตาน้อย ก็มีอยู่ ย่อมเสื่อมเพราะไม่ได้ฟังธรรม จักมีผู้รู้ธรรม ภิกษุทั้งหลายแม้เราก็จักไปยังอุรุเวลาเสนานิคมเพื่อแสดงธรรม ”
จากพระพุทธดำรัสข้างต้นนี้ มีประเด็นสำคัญที่ควรคิดอยู่ 3 ประการ คือ
1. ผู้ที่จะออกไปประกาศพระศาสนานั้นจะต้องฝึกฝนพัฒนาตนให้ดีเสียก่อน จึงค่อยสอนผู้อื่นที่หลัง พูดง่าย ๆ คือ ต้องมีของดี ( รู้ดี ปฏิบัติดี ) ไปอวดเขาให้ได้
2. ต้องมุ่งประโยชน์และความสุขแก่คนหมู่มากเป็นนักเสียสละไม่เห็นแก่ได้หรือเห็นประโยชน์ส่วนตน
การแสดงธรรมหรือการสื่อธรรมของพระภิกษุสามเณรส่วนใหญ่จะใช้วิธีพูดเป็นหลัก ดังนั้น การพูดจึงสำคัญที่สุด เพราะถ้าพูดได้ดี มีวิธีการ มีศิลปะ ย่อมสามารถโน้มน้าวจิตใจของผู้ฟังให้เกิดความพอใจ ได้สาระ และเห็นคุณค่าของพระพุทธศาสนาได้ ท่านสุนทรภู่ได้กล่าวยืนยันความสำคัญของการพูดไว้ว่า
ปากเป็นเอก เลขเป็นโท โบราณว่า
หนังสือเป็นตรี มีปัญญา ไม่เสียหาย
ถ้ารู้มาก ไม่ใช้ปาก ลำบากกาย
มีอุบาย พูดไม่เป็น เห็นป่วยการ ฯ
การพูดจึงเป็นทั้งศาสตร์และศิลป์ไปในตัว ที่ว่าเป็นศาสตร์นั้น คือ มีกำหนดกฎเกณฑ์ ระเบียบแบบแผนที่สามารถศึกษา และฝึกฝนให้ช่ำชองขึ้นมาได้ กลายเป็นพูดมีหลักเกณฑ์ มีที่ไปที่มา มีเหตุผล ไม่ใช้น้ำท่วมทุ้ง ผักบุ้งโหรงเหรง ที่ว่าเป็นศิลป์นั้น หมายถึง เป็นความสามารถเฉพาะตัว หรือเป็นความถนัดเฉพาะตัว ลีลาใครลีลามัน ไม่เหมือนกัน อยู่ที่ว่าใครจะสามารถสร้างเอกลักษณ์ประจำตัวขึ้นมาได้
2. ศัพท์เกี่ยวกับการสื่อธรรม
ในพระพุทธศาสนามีศัพท์ที่เกี่ยวกับการสื่อธรรม แสดงธรรม หรือเผยแผ่ธรรมอยู่มากมาย ซึ่งถือว่าเป็นศัพท์เฉพาะ ( Technical Term ) การที่ได้เรียนรู้ความหมายของศัพท์เหล่านี้จะช่วยให้การสื่อธรรมกว้างขึ้นและมีประสิทธิภาพขึ้น เพราะตามความเข้าใจของชาวพุทธทั่วไปนั้นการสื่อธรรมจะอยู่ในรูปแบบเป็นพิธีรีตอง เช่น มีใบลาน มีธรรมาสน์ มีการจุดเทียนส่องธรรม มีผู้อาราธนา ฯลฯ แต่ความเป็นจริงแล้วยังเป็นความเข้าใจที่คับแคบ ไม่ครอบคลุมจุดประสงค์หรือเป้าหมายที่พระพุทธเจ้าทรงวางไว้เพื่อสืบทอดพระพุทธศาสนา จึงจะขอนำศัพท์ที่สำคัญมาแสดงพอเป็นแนวทาง ดังต่อไปนี้
เทศนา / เทสนา / ธรรมเทศนา หมายถึง การแสดง ชี้แจ้งหลักธรรม เพื่อให้ผู้ฟังรู้จักดีชั่วหรือรู้เข้าใจหลักคำสอนทางศาสนา มี 2 วิธี คือ
1. บุคคลาธิษฐานเทศนา แสดงโดยการยกตัวอย่างหรือเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นตามยุคสมัยมาประกอบหลักธรรม เพื่อให้ผู้ฟังเข้าใจแจ่มชัด การแสดงในแนวนี้ที่พบดาษดื่นในคัมภีร์ก็เช่นในอรรถกถาธรรมบทและในอรรถกถาชาดก ที่พระอรรถกถาได้ยกพระพุทธดำรัสตั้งแล้วนำเรื่องราวที่สอดคล้องกับพุทธภาษิตนั้น ๆ มาประกอบเป็นตัวอย่าง
2. ธรรมาธิษฐานเทศนา แสดงเนื้อหาสาระล้วน ๆ ไม่เกี่ยวกับอุทาหรณ์หรือเหตุการณ์ใด ๆ มุ่งอธิบายหลักการ การแสดงธรรมแนวนี้พบในคัมภีร์พระอภิธรรมปิฏก ซึ่งกล่าวถึงหลักธรรมและจำแนกหลักธรรมในลักษณะต่าง ๆ
หากเปรียบเทียบการแสดงธรรมทั้ง 2 อย่างนี้ อย่างแรกดูเหมือนว่าจะได้รับความนิยมและเข้าถึงผู้ฟังได้มากกว่า เพราะมีทั้งหลักการและตัวอย่างประกอบ ทำให้เห็นได้ชัดเจน ส่วนอย่างหลังนั้นเหมาะสำหรับนักปราชญ์หรือผู้คงแก่เรียนที่ชอบหลักการล้วน ๆ เป็นนักคิดนักวิเคราะห์หาเหตุผล การสื่อธรรมแบบเทศนานี้ในยุคหลังพุทธกาลจนถึงปัจจุบันได้ถูกบูรพาจารย์กำหนดให้มีระเบียบแบบแผนประกอบมากมายจนกลายเป็นพิธีการแสดงธรรมที่มีขั้นตอนหรือรูปแบบชัดเจน กล่าวคือมี 2 รูปแบบที่สำคัญ
1. ต้องมีหลักเทศน์ คือ วิธีการหรือมารยาทในการเทศน์ โดยเริ่มตั้งแต่การขึ้นธรรมาสน์ จับคัมภร์ วางอิริยาบถ ลีลาหรือท่วงทำนองการใช้เสียง ฯลฯ
2. ต้องมีหลักธรรม คือ เรื่องที่จะนำมาแสดงนั้นต้องเลือกให้เหมาะแก่บุคคล กาละ เทสะ เนื้อหาสาระต้องดำเนินไปตามลำดับ กล่าวคือ
ก. อุทเทส คำขึ้นต้น ต้องขึ้นต้นด้วย นโม.... แล้วต่อด้วยพุทธภาษิต ให้ถูกต้องตามวรรคตอนที่กำหนด
ข. นิเทศ คำอธิบายหรือชี้แจงโดยละเอียด ยกเรื่องราวหรืออุทาหรณ์ประกอบ
ค. ปฏินิเทศ บทสรุป ฝากคำหรือข้อความที่สะกิดใจ เตือนใจให้ได้คิด ปิดท้ายด้วย เอวํ ก็มีด้วยประการฉะนี้
โอวาท หมายถึง คำแนะนำ ตักเตือน กล่าวสอน เพื่อให้เขาทำตามโอวาทของพระพุทธเจ้า 3 ประการ คือ
1. ให้เว้นจากทุจริต คือ การประพฤติชั่วทางกายและวาจา
2. ประกอบสุจริต คือ การประพฤติชอบด้วยกายและวาจา
3. ชำระใจของตนให้หมดจดจากกิเลสเครื่องเศร้าหมอง
โอวาทนี้ตรงหกับภาษาที่พูดกันปัจจุบันนี้ว่า ให้โอวาท ซึ่งก็คือการกล่าวสอนเป็นครั้งคราวตามแต่โอกาส
เหมาะสม เช่น ทุกวันพระหรือวันสำคัญทางศาสนา แต่ไม่ได้ทำเป็นพิธีการเต็มที่เหมือนธรรมเทศนา ลักษณะเด่นของโอวาทมีดังนี้
1. แนะนำ คือ แนะให้เห็นจริงในความดี เพื่อโน้มน้าวให้นำไปปฏิบัติ
2. แนะแนว บอกวิธีที่ถูกต้องในการดำเนินชีวิต ชี้ให้เขาเห็นทางถูกต้องและสามารถทำตามได้
3. ตักเตือน พูดเตือนสติให้รู้สึกตัวและให้ละสิ่งที่ผิด มิให้กระทำเช่นนั้นอีกต่อไป พร้อมกับเสนอแนวทางที่ควรปฏิบัติให้ทราบ เช่น พระพุทธเจ้าทรงเตือนสิงคาลกมาณพเรื่องทิศ 6 และตรัสบอกทิศ 6 ที่ถูกต้องให้แก่เขา
อนุสาสน์ / อนุศาสน์ หมายถึง คำชี้แจ้ง คำสอน ข้อตกลงเบื้องต้น ที่อาจารย์หรืออุปัชฌาย์บอกแก่
สัทธิวิหาริกหรืออันเตวาสิกใหม่ในเวลาอุปสมบทเสร็จ เช่นเดียวกันกับทหารใหม่ที่จะเข้าประจำหน่วยต่าง ๆ หรือนักเรียนนักศึกษาที่จะเข้าเรียนในสถาบันการศึกษาต่าง ๆ จะต้องรับรู้กฎระเบียบของสถาบัน เพื่อความสงบเรียบร้อยของหมู่คณะและเป็นสมาชิกใหม่ที่พึงประสงค์ของสถาบันนั้น ๆ อนุสาสน์ที่อาจารย์และอุปัชฌาย์บอกแก่สัทธิวิหาริกหรืออันเตวาสิกนั้น เรียกว่า นิสสัย 4 อกรณียกิจ 4 ซึ่งได้แก่
นิสสัย 4 หรือบางทีเรียกว่าปัจจัย 4 หมายถึง สิ่งที่นักบวชในพระพุทธศาสนาต้องอาศัยเลี้ยงชีพ 4 อย่างคือ
1. จีวร 2. บิณฑบาต 3. อยู่ป่าหรือเสนาสนะ 4. ยารักษาโรค
ส่วนอกรณียกิจ 4 หมายถึง สิ่งที่บรรพชิตจะทำไม่ได้มี 4 อย่างคือ 1. มีเพศสัมพันธ์ 2. ลักขโมยของมีราคาตั้งแต่ 5 มาสกขึ้นไป 3. ฆ่ามนุษย์ 4. อวดอุตริมนุสสธรรมที่ไม่มีในตน
อนุสสนี หมายถึง การพร่ำสอน สอบแบบติดตามผล ประเมินผล็อย่างสม่ำเสมอ จนผู้รับคำสอนนำไปปฏิบัติได้จริง เห็นจริง และได้ผลจริง เช่นเดียวกับมารดาบิดาพร่ำสอนบุตรธิดา ครูอาจารย์พร่ำสอนศิษย์ อนุสาสนีนี้ทำอย่างจริงจังก็จะสำเร็จผลและถือเป็นปาฏิหาริย์อย่างหนึ่งในบรรดาปาฏิหาริย์ 3 อย่าง กล่าวคือ
1. อิทธิปาฏิหาริย์ มีความสามารถในการแสดงฤทธิ์ได้อย่างน่าอัศจรรย์
2. อาเทศนาปาฏิหาริย์ รู้ใจหรือดักใจของผู้ฟังได้อย่างน่าอัศจรรย์
3. อนุสาสนีปาฏิหาริย์ สอนให้รู้แจ้งจริงได้อย่างน่าอัศจรรย์
พระพุทธองค์ทรงเลือกใช้วิธีแบบอนุสาสนีนี้มากที่สุดและได้ผลมากที่สุด ในขณะที่เจ้าลัทธิหรือศาสดาจารย์ท่านอื่น ๆ นิยมใช้อิทธิฤทธิ์ปาฏิหาริย์และอาเทศนาปาฏิหาริย์ในการสอนศาสนาเพื่อให้คนนับถือตน
อุปนิสินนกถา หมายถึง การนั่งคุยหรือสนทนาอย่างเป็นกันเอง แต่สอดแทรกธรรมหรือคติสอนใจ โดยไม่ต้องมีรูปแบบหรือพิธีการใด ๆ เพราะไม่ได้มุ่งที่จะสอนธรรมอย่างเอาจริงเอาจังและไม่ได้กำหนดเรื่องราวที่จะพูดมาก่อน แต่ถือโอกาสที่จะแทรกคำสอนเข้าไปด้วยเป็นระยะ ๆ ตามที่เห็นสมควรหรือตามสถานการณ์ ซึ่งวิธีการเช่นนี้ผู้ฟังมักเกิดความรู้สึกที่ดี ไม่รู้สึกว่าตนเองถูกสั่งสอน อุปนิสินนกถาอาจเกิดขึ้นได้ในกรณีดังต่อไปนี้
- พูดให้กำลังใจหรือชื่นชมยินดีเขา เมื่อเขาทำดี
- พูดปลอบใจ เมื่อเขามีทุกข์
- พูดสะกิดใจ เมื่อเขาหลงผิด
- พูดโน้มน้าวจิตใจให้เขาศรัทธาในความดี เมื่อเขาไม่เห็นคุณค่าของความดี
- พูดคำคม สุภาษิต คำพังเพย สั้นแต่กินใจ ความหมายลึกซึ้ง ตามที่เห็นควร
ตัวอย่างเช่น พระพุทธองค์ทรงชวนสามเณรสังกิจจะคุยอย่างเป็นกันเอง ขณะที่สามเณรตามเสด็จ จน
สามเณรได้ดวงตาเห็นธรรม หรือพระสารีบุตรพูดเปรียบเทียบของที่แตกหักได้กับชีวิตที่แตกดับได้ให้นางมัลลิกาฟัง ขณะที่หญิงคนใช้ของนางทำจานแตกต่อหน้า
ธรรมสากัจฉา หมายถึง การพูดคุยสนทนากันในเรื่องหลักธรรมโดยเฉพาะ แม้จะมีเรื่องอื่นแทรกบ้างก็เพื่อสนับสนุนหลักการที่กำลังพูดคุยเท่านั้น การสนทนาธรรมแบบนี้มักจะดำเนินไปด้วยความตั้งอกตั้งใจและเอาจริงเอาจัง มีทิศทางหรือเป้าหมายชัดเจนการสนทนาธรรมนี้อาจมีแค่ 2 คน หรือทำกันเป็นกลุ่ม เป็นคณะก็ได้ขึ้นอยู่กับโอกาสและความสะดวก ซึ่งอาจจำแนกเป็น 2 แบบ คือ
1. สนทนาธรรมตามกาล คือ สนทนากันตามวันเวลาที่ต้องมาพบกันเป็นปกติ เช่น ทุกวันอาทิตย์ วันพระ หรือแม้จะไม่ได้ตรงตามกำหนดปกติ แต่พอมีโอกาสอำนวยก็ตั้งวงสนทนาแลกเปลี่ยนความรู้กันก็ได้ เช่น ในร้านกาแฟตอนเช้า
2. สนทนาธรรมตามนัดหมาย มักจะมีการนัดล่วงหน้า กำหนดสถานที่และเวลา มักทำเป็นกิจลักษณะ เป็นเรื่องเป็นราว เช่น รายการสนทนาปัญหาบ้านเมือง ไอทีวีทอล์ก
ตัวอย่างในสมัยพุทธกาล เช่น ในเวลาเย็น พระพุทธองค์มักจะเสด็จไปยังที่ประชุมภิกษุสงฆ์ ทรงร่วมวงสนทนาเรื่องต่าง ๆ ที่เหล่าภิกษุกำลังสนใจและสนทนากันพร้อมกันนั้น พระองค์ทรงนำเสนอหลักธรรม หรือประทานพระโอวาท ตามสมควร
ปุจฉาวิสัชนา หมายถึง การสื่อธรรมในแนวถาม – ตอบ ด้วยการตั้งประเด็นที่กำลังได้รับความสนใจตามยุคสมัย วิธีนี้ทั้งผู้ถามและผู้ถูกถามต้องทราบถึงพื้นฐานความรู้ของกันและกันพอสมควร เพื่อจะได้ช่วยกันนำเสนอหลักคำสอนได้ลงรอยกัน ไม่ขัดกันเองหรือเขวออกนอกประเด็นจนเสียหลักการ วิธีการสื่อธรรมแบบนี้สามารถทำได้ 3 วิธีคือ
1. เป็นฝ่ายถามเพื่อให้ผู้อื่นตอบ
2. เปิดโอกาสให้เขาถาม เพื่อให้ตนเองตอบ
3. ถามเอง ตอบเอง ในประเด็นที่ตนเองถนัดหรือเชี่ยวชาญอยู่แล้ว
การสื่อธรรมลักษณะนี้สันนิษฐานว่า มีที่มาตั้งแต่คราวสังคายนาครั้งที่ 1 โดยยึดถือแบบอย่างที่ท่าน
พระมหากัสสปะเป็นฝ่ายถาม พระอานนท์กับพระอุบาลีเป็นฝ่ายตอบ ซึ่งเรื่องที่ถามตอบนั้นเกี่ยวกับพระธรรมวินัยที่ท่านทั้ง 2 ได้ยินได้ฟังมาจากพระพุทธเจ้าและทรงจำไว้ได้ โดยตอบต่อหน้าพระอรหันต์ 500 รูป ชาวพุทธรุ่นต่อมาจึงได้ถือเป็นแบบอย่างในการสื่อธรรมโดยจัดให้ 2 ธรรมาสน์บ้าง 3 ธรรมาสน์บ้าง ข้อที่พึงตระหนักคือ ผู้ที่ทรงภูมิความรู้สูงกว่ามักจะเป็นฝ่ายถาม ผู้ที่ด้อยกว่าด้านคุณวุฒิเป็นฝ่ายตอบ เพราะหากมีข้อบกพร่องประการใด ฝ่ายถามจะช่วยอธิบายเสริมได้เป็นการประคับประคองกันไป ไม่ใช่คอยซ้ำเติมกันต่อหน้าผู้ฟัง
ปาฐกถา หมายถึง การพูดเดี่ยว แสดงคนเดียว ไม่ต้องมีพิธีรีตองมากนัก อาจจะมีเพียงไมค์กับที่ยืนหรือที่นั่งก็พอ ไม่ต้องเน้นลีลาท่วงทำนองของเสียง ไม่อ้างบาลีพร่ำเพรื่อ ผู้ฟังก็จะนั่งตามสบาย ไม่ต้องพนมมือฟัง ส่วนใหญ่จะจัดในงานที่มีการประชุม สัมมนา หรือเทศกาลสำคัญที่มีคนไปร่วมจำนวนมาก เช่น ที่ท้องสนามหลวงหน้าศาลากลางจังหวัด พระที่ประสบผลสำเร็จในการแสดงปาฐกถาจนเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวางมีหลายรูป เช่น พุทธทาสภิกขุ หลวงพ่อปัญญานันทะหรือพระธรรมโกศาจารย์ พระพะยอมหรือพระพิศาลธรรมพาที ผู้ที่ได้ฟังปาฐกถาจะเกิดความสนใจใคร่ติดตาม เพราะเห็นว่าฟังเข้าใจง่าย ไม่มีพิธีรีตองมาก เรื่องที่พูดทันสมัยและเกี่ยวข้องกับวิถีชีวิตจริงของผู้ฟัง การสื่อธรรมประเภทนี้พึ่งจะได้รับความนิยมแพร่หลายในสังคมไทยไม่เกิน 50 ปีมานี่เอง เข้าใจว่าคงจะได้แบบอย่างมาจากการหาเสียง หรือพูดปลุกระดมมวลชนในที่สาธารณะของประเทศในแถบตะวันตก เช่น ในยุโรปหรืออเมริกา

บทที่ 4 การสื่อธรรมในพระพุทธศาสนา
ตามกระบวนการสื่อสารนั้นต้องมีองค์ประกอบการสื่อสารพื้นฐานอย่างน้อย 3 อย่างคือ ผู้ส่งสาร สาร และผู้รับสาร หรือถ้าว่าตามหลักวาทศิลป์ของอริสโตเติลก็มี 3 ประการคล้าย ๆ กัน คือ ผู้พูด คำที่พูด และผู้ฟัง การสื่อธรรมในทางพระพุทธศาสนานั้น ถ้าใช้องค์ประกอบการสื่อสาร 3 ประการนั้นมาวิเคราะห์โดยยึดการบำเพ็ญพุทธกิจเป็นหลัก ก็น่าจะอยู่ในรูปแบบดังต่อไปนี้
1. ผู้ส่งสาร ได้แก่พระพุทธเจ้า ถือเป็นผู้ส่งสารที่ประสบความสำเร็จมากที่สุดในประวัติศาสตร์ของพระพุทธศาสนา เนื่องจากทรงมีความเพียบพร้อมทั้งคุณสมบัติภายนอกและภายใน ที่เรียกว่าคุณสมบัติภายนอกได้แก่ บุคลิกภาพ อากัปกิริยามารยาทน่าเลื่อมใส มีเสน่ห์ พระวรกายงามสง่า ประกอบด้วยมหาบุรุษลักษณะ 32 ประการและอนุพยัญชนะ 80 ประการ นอกจากนี้เวลาที่ทรงเปล่งพระสุรเสียงก็ไพเราะสุภาพ นุ่มนวลชวนฟังดุจเสียงพรหม ส่วนคุณสมบัติภายในนั้นได้แก่พระพุทธคุณซึ่งมีมากมาย แต่ว่าโดยย่อมี 3 ประการ คือ
1. พระปัญญาคุณ ทรงมีพระปัญญาอันเฉลียวฉลาด หยั่งรู้ดินฟ้ามหาสมุทรตลอดจนอุปนิสัยใจคอของเวไนยสัตว์เป็นอย่างดี นอกจากนี้ยังทรงแตกฉานในปฏิสัมภิทา 4 คือ แตกฉานในอรรถ ในธรรม ในภาษาศาสตร์ และในปฏิภาณโวหาร
2. พระวิสุทธิคุณ พระองค์เองทรงหมดจดจากกิเลสทั้งปวง ไม่มีข้อบกพร่องให้คนตำหนิได้ ทรงทำได้อย่างที่สอน ( ยถาวาที ตถาการี ) และมีความบริสุทธิ์พระทัยในการสอน คือ มุ่งหวังประโยชน์แก่เขา ไม่หวังผลตอบแทนใด ๆ
3. พระมหากรุณาคุณ ทรงมีความเมตตากรุณาสั่งสอนเวไนยสัตว์ทั้งที่เป็นรายบุคคลและเป็นกลุ่มชน โดยไม่เห็นแก่ความเหนื่อยยากลำบากพระวรกาย ยิ่งเป็นการทำให้พระพุทธคุณ 2 อย่างแรกสมบูรณ์ยิ่งขึ้น
พระมหากรุณาของพระองค์ หากเราศึกษาดูจากกิจวัตรประจำวันของพระองค์แล้ว จะเห็นว่า ตลอดระยะเวลา 45 พรรษาที่ทรงทำหน้าที่ในฐานะเป็นพระบรมศาสดานั้น ทรงเป็นบุคคลที่ทำงานหนักที่สุดคนหนึ่งในโลก โดยทรงใช้ชีวิตในแต่ละวันให้หมดไปกับการสื่อธรรม ชนิดไม่มีวันหยุด แบ่งเป็น 5 ช่วงใหญ่ ๆ ดังนี้
1. ปุเรภัตตกิจ คือ กิจวัตรภาคเช้าก่อนอาหาร เริ่มจากตื่นบรรทมแต่เช้าเสด็จออกบิณฑบาต เสวยแล้ว ทรงแสดงธรรมโปรดประชาชนในที่นั้น ๆ จึงเสด็จกลับพระวิหาร รอให้พระสงฆ์ฉันเสร็จค่อยเสด็จเข้าสู่พระคันธกุฏี

2. ปัจฉาภัตตกิจ ภาคบ่าย ระยะที่ 1 เสด็จออกจากพระคันธกุฏี ประทานโอวาทแก่ภิกษุสงฆ์ เสร็จแล้วพระสงฆ์แยกย้ายกันไปทำกิจกรรมในที่ต่าง ๆ เสด็จเข้าพระคันธกุฏี อาจทรงพักผ่อนเล็กน้อย ระยะที่ 2 ทรงตรวจความเป็นไปของสัตว์โลกด้วยพุทธญาณ ระยะที่ 3 ทรงแสดงธรรมโปรดประชาชนในถิ่นนั้น ๆ ที่มาชุมนุมกันเพื่อฟังธรรม
3. ปริยามกิจ ยามแรกแห่งราตรี หลังจากทรงสนาน ( อาบน้ำ ) แล้ว ทรงปลีกพระองค์อยู่เงียบ ๆ สักพัก จากนั้นมีภิกษุสงฆ์มาเฝ้าเพื่อทูลถามปัญหาบ้าง ขอกรรมฐานบ้าง ขอให้ทรงแสดงธรรมเสริมบ้าง ทรงใช้เวลาตลอดยามนี้พบปะกับพระสงฆ์เป็นหลัก
4. มัชฌิมยามกิจ ในมัชฌิมยาม ( ประมาณหลังเที่ยงคืน ) เมื่อพระสงฆ์แยกย้ายกันไปแล้ว ทรงใช้เวลาช่วงนี้พบปะกับเหล่าเทวดาที่มาเพื่อทูลถามปัญหา
5. ปัจฉิมยามกิจ ในช่วงปัจฉิมยามกิจ ทรงแบ่งเวลาเป็น 3 ระยะ ระยะแรกเสด็จดำเนินจงกรมเพื่อเป็นการผ่อนคลายพระวรกาย ระยะที่ 2 ทรงบรรทมสีหไสยาสน์อย่างมีสติสัมปชัญญะ ระยะที่ 3 ประทับพิจารณาสอดส่องเลือกสรรดูว่าในวันต่อไปมีบุคคลใดควรเสด็จไปโปรดเป็นพิเศษ เมื่อทรงกำหนดไว้แล้ว ก็จะเสด็จไปโปรดในภาคพุทธกิจที่ 1 ตามเดิม หมุนเวียนกันอยู่เช่นนี้จนตลอดพระชนมชีพ
บูรพาจารย์ได้แต่งพุทธกิจ 5 ประการในแต่ละวันไว้เป็นคาถาเพื่อจำง่ายว่า
ปุพฺพณฺเห ปิณฺฑปาตญฺจ สายณฺเห ธมฺมเทสนํ
ปโทเส ภิกฺขุโอวาทํ อฑฺฒรตฺเต เทวปญฺหนํ
ปจฺจุสฺเสว คเต กาเล ภพฺพาภพฺเพ วิโลกนํ ฯ
2. สาร ได้แก่ เนื้อหาสาระที่พระพุทธเจ้าทรงถ่ายทอดหรือสื่อแก่ผู้ฟังระดับต่าง ๆ ต่อมาท่านรวบรวมเรียกว่า นวังคสัตถุศาสน์ ซึ่งหมายถึงรูปแบบแห่งคำสั่งสอนของพระบรมศาสดามีองค์ 9 ในพระไตรปิฎก คือ
1. สุตตะ ระเบียบคำสอนที่เป็นคำบรรยายให้ผู้ฟังเห็นประจักษ์ บางกรณีอาจเป็นอุปมาหรือตั้งประเด็นปัญหาขึ้นถามแล้วตอบก็มี เช่น ที่ปรากฏในพระสูตรทั่วไปโดยเฉพาะในคัมภีร์นิทเทส รวมทั้งในพระวินัยปิฎกด้วย
2. เคยยะ ระเบียบคำสอนที่อยู่ในรูปร้อยกรองผสมกับร้อยแก้ว เช่น ในพระสูตรที่มีคาถาประพันธ์รวมอยู่ด้วย
3. เวยยากรณะ คำสอนที่เป็นร้อยแก้วล้วน เช่น ในพระอภิธรรมปิฏกและพระสูตรทั้งหลายที่ไม่มีคาถาประพันธ์
4. คาถา คำสอนที่อยู่ในรูปร้อยกรองล้วน ส่วนใหญ่อยู่ในคัมภีร์ธรรมบท เถรคาถาและเถรีคาถา
5. อุทาน ระเบียบคำที่พระพุทธองค์ทรงเปล่งออกมาโดยมิได้นึกไว้ก่อน มีดาษดื่นในคัมภีร์อุทาน
6. อิติวุตตกะ ระเบียบคำสอนที่มีการกล่าวอ้างข้อความอื่นมาประกอบโดยมีคำว่า วุตฺตํ เหตํ ภควตา ( สมจริงดังที่พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ ) เป็นคำเชื่อมก่อนนำเข้ามาสู่คาถาหรือพุทธพจน์
7. ชาตกะ คำสอนที่มุ่งเล่าเรื่องในอดีตชาติของพระพุทธเจ้าขณะเป็นพระโพธิสัตว์บำเพ็ญบารมีอยู่
8. อัพภูตธรรม คำสอนประเภทเรื่องอัศจรรย์เกี่ยวกับพระพุทธเจ้าและเหล่าสาวก เช่น สมัยพระองค์ยังอยู่ในพระครรภ์ ทรงอยู่ในท่านั่งสมาธิ ไม่แปดเปื้อนด้วยมลทินครรภ์เหมือนทารกธรรมดาทั่วไป นี้เป็นเรื่องอัศจรรย์เกี่ยวกับพระองค์เรื่องหนึ่ง
9. เวทัลละ คำสอนประเภทถาม – ตอบ เมื่อถามตอบเสร็จแล้วได้ความรู้ความปลื้มใจ
3. ผู้รับสาร ผู้สื่อสารที่ดีนั้นจะต้องรู้จักระดับของผู้รับสารหรือผู้ฟังว่า มีสติปัญญาสามารถจะรับได้แค่ไหน อย่างไร แล้วปรับปรุงหรือประยุกต์สารให้เหมาะกับผู้รับนั้น ๆ เมื่อจำแนกบุคคลตามสติปัญญามี 4 ประเภท และเปรียบได้กับดอกบัว 4 เหล่า คือ
1. อุคฆฏิตัญญู บุคคลผู้รู้เข้าใจได้ฉับพลันพอได้ยินหัวข้อขึ้นแสดงเท่านั้นเทียบได้กับบัวพ้นน้ำ พอได้รับแสงแดดในตอนเช้าก็จะบานได้ทันที
2. วิปจิตัญญู บุคคลผู้สามารถจะเข้าใจได้เมื่อได้รับคำอธิบายขยายความเพิ่มเติม เทียบได้กับบัวปริ่มน้ำ ( เสมอน้ำ ) เมื่อได้รับแสงแดดก็จะบานในวันต่อไปได้
3. เนยยะ บุคคลผู้พอจะหาทางชี้แจงแนะนำได้ อาจใช้เวลาเอาใจใส่นานหน่อย เปรียบได้กับบัวใต้น้ำจักบานในวันต่อ ๆ ไป
4. ปทปรมะ บุคคลผู้อับปัญญา มีดวงตามืดมิด ไม่อาจบรรลุคุณวิเศษใด ๆ ในชาตินี้ได้ เทียบได้กับบัวจมอยู่ในโคลนตม มีแนวโน้มว่าจะเป็นอาหารของสัตว์น้ำต่อไป ท่านศาสตราจารย์แสง จันทร์งาม ได้ให้ความเห็นเกี่ยวกับปทปรมะนี้ไว้ว่า “ หมายถึงผู้ที่จะต้องใช้บทบาทหรือต้องออกแรงมากจึงจะเข้าใจได้ น่าจะมี 2 ประเภทคือ
1. ประเภทสอนไม่ได้เลย เป็นคนประเภทปัญญาอ่อน ไม่มีทางจะเข้าใจอะไรที่ลึกซึ้งได้
2. ประเภทมีความเห็นผิดอย่างรุนแรง และยึดถือในความเห็นของตนอย่างเหนี่ยวแน่น คนประเภทนี้ต้องใช้วิธีประคบประหงมพิเศษ ”
พระธรรมปิฏก ( ป.อ. ปยุตโต ) ได้ทรรศนะเกี่ยวกับปทปรมบุคคลไว้เช่นกันว่า “ ปทปรมะนั้นมิได้หมายความว่าสอนไม่ได้เลยทีเดียว แต่หมายถึงบุคคลที่ช่วยได้อย่างมากเพียงให้รู้พยัญชนะเท่านั้น แต่ไม่อาจเข้าใจอรรถ เป็นผู้ที่พระพุทธศาสนาไม่ได้ทอดทิ้ง เพราะถือว่า แม้เขาจะไม่สามารถบรรลุธรรมได้ในชาตินี้ แต่ก็ยังต้องช่วยสั่งสอนอบรมเพื่อประโยชน์ในอนาคตต่อไป จึงควรต้องช่วยให้ดีที่สุดเท่าที่จะช่วยได้ ”
อันที่จริงบัว 4 เหล่านี้มิได้มาในพระไตรปิฎก เพราะในพระไตรปิฎกมีแค่บัว 3 เหล่าเท่านั้น คือ บัวพ้นน้ำ เสมอน้ำ และใต้น้ำ ( โปรดดูรายละเอียดในพระวินัยปิฎกมหาขันธกะเล่มที่ 4 ) ส่วนเพิ่มเข้ามาเป็นบัวใต้ตมนั้น พระอรรถกถาจารย์ได้เพิ่มเข้ามาในคัมภีร์รุ่นอรรถกถา เพื่อจะให้เข้าคู่กันกับบุคคล 4 จำพวก
อนึ่ง ผู้รับสารที่ดีตามนัยแห่งพระพุทธศาสนานั้นไม่ควรรีบปลงใจเชื่อถือตามที่ตนได้ยินได้ฟังเท่านั้น ดังที่พระพุทธเจ้าได้เคยตรัสเตือนไว้ในกาลมสูตร ความว่า
“ อย่าปลงใจเชื่อด้วยการฟังตามกันมา อย่าปลงใจเชื่อด้วยการถือสืบ ๆ กันมา อย่าปลงใจเชื่อตามเสียงเล่าลือ อย่าปลงใจเชื่อด้วยการอ้างตำรา อย่าปลงใจเชื่อด้วยตรรกะ อย่าปลงใจเชื่อด้วยการอนุมาน อย่าปลงใจเชื่อด้วยการคิดตรองตามแนวเหตุผล อย่าปลงใจเชื่อด้วยคิดว่าเข้ากันกับทฤษฎีของตน อย่าปลงใจเชื่อเพราะเห็นว่ารูปลักษณะน่าเชื่อ อย่าปลงใจเชื่อเพราะนับถือว่าท่านผู้นี้เป็นครูของเรา ต่อเมื่อใดรู้เข้าใจด้วยตนว่า ธรรมเหล่านั้นเป็นอกุศล เป็นกุศล มีโทษ ไม่มีโทษ เป็นต้น แล้วจึงควรละหรือถือปฏิบัติตามนั้น ” ( อังคุตตรนิกาย ติกนิบาต 20/505/241)
ประสิทธิผลที่จะเกิดตามมามากหากผู้รับสารสามารถรับฟังได้เต็มที่ ท่านเรียกว่าอานิสงส์แห่งการฟังธรรม 5 ประการ คือ
1. ได้ฟังสิ่งที่ยังไม่เคยฟัง ได้เรียนรู้สิ่งที่ยังไม่เคยเรียนรู้
2. ทำสิ่งที่เคยฟังหรือเคยรู้แล้วให้แจ่มแจ้งยิ่งขึ้น
3. แก้ข้อสงสัยเสียได้
4. ทำความเห็นให้ถูกต้องได้
5. จิตใจย่อมผ่องใส
จริยธรรมสำหรับผู้สื่อธรรม
ผู้ที่จะสื่อธรรมนั้นเมื่อได้ตั้งใจที่จะทำหน้าที่นี้แล้ว จำต้องมีหลักธรรมประจำใจในการปฏิบัติหน้าที่ทุกครั้ง ถ้ายังไม่มีพร้อมก็ต้องเร่งขวนขวายให้พร้อม โดยเริ่มสำรวจตัวเองก่อนว่ามีคุณสมบัติที่จะสอนเขาได้หรือยัง ซึ่งคุณสมบัติดังกล่าวนี้เรียกว่า องค์คุณของกัลยาณมิตร 7 ประการ ( อังคุตรนิกาย สัตตกนิบาติ 23/34/33 )กล่าวคือ
1. เป็นคนน่ารัก เป็นที่ไว้วางในและสนิทสนมได้
2. เป็นผู้เคารพ รู้สึกอุ่นใจเมื่อใครได้เข้าใกล้ เป็นที่พี่งได้
3. น่ายกย่องในฐานะผู้ทรงความรู้และมีปัญญาแท้จริง
4. รู้จักพูด คอยให้คำแนะนำตักเตือน เป็นที่ปรึกษาที่ดี
5. พร้อมที่จะรับฟังปัญหาต่าง ๆ เสมอ ไม่เบื่อหน่ายในการรับฟัง
6. มีความสามารถในการสื่อสารเรื่องที่ละเอียดลึกซึ้งให้เขาเข้าใจได้
7. ไม่ชักจูงไปในทางที่เสื่อมเสีย
เมื่อมีคุณสมบัติเช่นนี้แล้ว เวลาจะแสดงธรรมหรือสื่อธรรมต้องประกอบด้วยมารยาทหรือจรรยาบรรณแห่ง
พระธรรมกถึก 5 ประการ ( อังคุตรนิกาย ปัญจกินิบาติ 22/159/205 ) ได้แก่
1. สื่อธรรมไปตามลำดับขั้นตอน คือ แสดงหลักการหรือเนื้อหาไปตามลำดับความยากง่าย มีเหตุผลสัมพันธ์ต่อเนื่องกันไปโดยลำดับ
2. จับจุดสำคัญมาขยายให้เข้าใจเหตุผล คือ ชี้แจ้งยกเหตุผลมาแสดงให้เข้าใจชัดในแต่ล่ะประเด็น อธิบายยักเยื้องไปต่าง ๆ จนเข้าใจตามได้
3. ตั้งจิตเมตตาสอนด้วยความปรารถนาดี คือ สอนเขาด้วยจิตเมตตามุ่งให้เป็นประโยชน์แก่เขา
4. ไม่เห็นแก่อามิสผลตอบแทน คือ สอนโดยมิได้หวังลาภสักการะ สินจ้างรางวัล หรือผลประโยชน์ตอบแทน
5. ไม่ยกตนข่มผู้อื่น สอนตามหลักการ ตามเนื้อหา มุ่งแสดงข้อเท็จจริง
การสื่อธรรมที่ปรากฏในพระไตรปิฎกและอรรถกถา
การสื่อสารของพระพุทธเจ้าในพระวินัยปิฎก มหาวรรค มหาขันธกะ เล่มที่ 4 สามารถจำแนกออกตามประเภทของการสื่อสารต่าง ๆ ได้ดังนี้
1. สื่อสารภายในตนเอง ( Intrapersonal Communication ) เกิดขึ้นหลังจากที่พระพุทธองค์ตรัสรู้ที่โคนต้นโพธิ์ ทรงพิจารณาปฏิจจสมุปบาทคือธรรมที่เกิดขึ้นเพราะอาศัยเหตุปัจจัยทั้งโดยอนุโลมและปฏิโลม ( ตามลำดับและย้อนลำดับ ) เสร็จแล้วทรงประทานอุทานในยามทั้ง 3 แห่งราตรี ข้อความตอนนี้แสดงว่า พระองค์ประทับนั่งลำพังพระองค์เดียว ทรงสื่อสารกับพระองค์เองโดยพิจารณาธรรมที่ได้บรรลุแล้วรำพึงกับตัวเองถือได้ว่าเป็นการสื่อสารภายในตน เพราะไม่มีบุคคลอื่นรับฟังอยู่แถวนั้น การสื่อสารภายในตนนี้เกิดขึ้นแก่พระพุทธเจ้าอีกหลายครั้งต่อมา โดยเฉพาะในช่วงประทับเสวยวิมุตติสุขใต้ร่มไม้ชนิดต่าง ๆ หลายสัปดาห์ เมื่อทรงย้อนพิจารณาย้อนหลังถึงธรรมที่ได้บรรลุก็ทรงเปล่งอุทานโดยลำพัง การสื่อสารภายในตนครั้งสำคัญได้แก่ ตอนที่ทรงพิจารณาว่า ธรรมที่ได้ตรัสรู้นั้นละเอียด ลึกซึ้ง ยากที่คนธรรมดาสามัญจะเข้าใจได้ทรงท้อพระทัย และดำริว่าจะไม่ทรงแสดงให้ใครฟัง ตอนนี้พระไตรปิฎกบอกว่าสหัมบดีพรหมทราบพระดำริของพระพุทธเจ้า จึงได้ลงมาทูลเชิญให้ทรงแสดงธรรมเพราะสัตว์ที่มีกิเลสน้อยพอจะโปรดก็ยังมีอยู่ ตรงนี้ ถ้าหากเข้าใจว่า สหัมบดีพรหมเป็นพระพรหมมาจากพรหมโลก ปรากฏตัวตนมาเฝ้าพระพุทธเจ้าจริง ๆ ก็แสดงว่าเหตุการณ์ตอนนี้เป็นการสื่อสารระหว่างบุคคลไป เพราะมีการสื่อสารโต้ตอบกัน แต่ถ้าหากจะตีความว่า สหัมบดีพรหมไม่ใช่ใครอื่น หากแต่เป็นพรหมวิหารธรรม คือความเมตตากรุณาที่เกิดขึ้นภายในพระทัยของพระพุทธเจ้านั่นเอง ถ้าอย่างนี้ก็เป็นการสื่อสารภายในตน เพราะพระองค์ไม่ได้พูดจาสื่อสารกับใคร แต่พูดจากภายในของพระองค์เอง
2. การสื่อสารระหว่างบุคคล ( Interpersonal Communication ) มี 3 ประเภท คือ
ก. แบบตัวต่อตัว ( Face to face ) เกิดขึ้นเมื่อทรงโต้ตอบกับพราหมณ์ผู้มักตวาดที่โคนต้นอชปาลนิโครธ โดยพราหมณ์ผู้นี้อ้างว่าตนเป็นพราหมณ์โดยชาติกำเนิด แต่พระองค์ทรงแย้งว่า ผู้ที่จะนับว่าเป็นพราหมณ์ได้นั้น ต้องลอยบาป ไม่มักตวาดคน ไม่มีกิเลส สำรวมตน รู้จบเวท อยู่จบพรหมจรรย์ ไม่มีความลำพอง
ทั้ง 2 ครั้งนี้ มีผู้สื่อสารคือ ทั้งพระพุทธเจ้าและผู้ที่พระองค์สนทนาด้วย ต่างก็ผลัดกันเป็นผู้ส่งสาร มีสารคือ คำพูดโต้ตอบกัน และมีผู้รับสารก็คือทั้ง 2 ฝ่าย จึงเชื่อว่าเป็นการสื่อสารระหว่างบุคคลแบบตัวต่อตัว นอกจากเหตุการณ์ตอนนี้แล้ว ในพระวินัยปิฎกเล่มที่ 4 นี้ยังกล่าวถึงการสื่อสารแบบตัวต่อตัว ระหว่างพระพุทธเจ้ากับบุคคลที่สำคัญอื่น ๆ อีก 2 ครั้ง คือ ทรงโปรดยสกุลบุตรที่เบื่อหน่ายการครองเรือนจนได้ดวงตาเห็นธรรมแล้วขอบวช และทรงโปรดบิดาของยสกุลบุตรที่ออกตามหาลูกชายจนได้บรรลุธรรมและขดถึงพระรัตนตรัยเป็นสรณะคนแรก พระสารีบุตรเองเมื่อครั้งยังเป็นปริพาชกก็ได้พบกับพระอัสสชิสองต่อสอง แล้วได้พูดคุยสื่อสารกันจนได้ดวงตาเห็นธรรม และยังสามารถนำมาบอกต่อให้สหายสนิทคือพระโมคคัลานะได้ฟังแล้วบรรลุตามอีกด้วย
ข. แบบกลุ่มย่อย ( Small Group ) เป็นการสื่อสารกันระหว่างกลุ่มเล็ก ๆ มีสมาชิกไม่มาก เช่น ตอนที่ทรงแสดงธรรมจักกัปปวัตตนสูตรซึ่งเป็นเทศนากัณฑ์แรกแก่ภิกษุปัญจวัคคีย์ซึ่งมีสมาชิกเพียง 5 ท่าน จนได้บรรลุธรรมและขอบวชเป็นภิกษุกลุ่มแรกในพระพุทธศาสนา ตอนที่ทรงโปรดสหาย 54 คนของพระยสะจนสำเร็จเป็นพระอรหันต์ และตอนที่ทรงโปรดภัทรวัคคิยกุมาร 30 คนในระหว่างทางเสด็จไปอุรุเวลาเสนานิคม จนพวกเขาได้ดวงตาเห็นธรรมแล้วบวช เหตุการณ์ที่ทรงโปรดคนกลุ่มเล็ก ๆ เหล่านี้ ชื่อว่าเป็นการสื่อสารระหว่างบุคคลแบบกลุ่มย่อย คือ มีจำนวนไม่เกินร้อย
ค. แบบกลุ่มใหญ่ ( Large Group ) เป็นการสื่อสารระหว่างกลุ่มขนาดใหญ่ มีสมาชิกเกินร้อย อาจถึงพันหรือหลายพัน โดยเป็นการสื่อสารกันในลักษณะเผชิญหน้าหรือมองเห็นกันได้ การสื่อสารชนิดนี้เกิดขึ้นหลายครั้ง คือ ตอนที่เสด็จไปโปรดชฏิล 3 พี่น้องนำโดยอุรุเวลกัสสปะพร้อมกับบริวารจำนวนรวามกันได้ 1,000 คน แล้วทรงแสดงอาทิตตปริยายสูตร ทำให้บรรลุอรหัตตผลทั้งหมด และอีกครั้งหนึ่งก็ตอนที่พระโมคคัลลาน์สารีบุตรพาบริวารของตน 250 คนไปเฝ้าพระพุทธเจ้าเพื่อขอบวช
3. การสื่อสารมวลชน ( Mass Communication ) เกิดขึ้นตอนที่เสด็จไปโปรดพระเจ้าพิมพิสารที่กรุงราชคฤห์ แคว้นมคธ พระเจ้าพิมพิสารพร้อมด้วยบริวารที่เป็นพราหมณ์พ่อค้าคหบดี จำนวน 12 นหุต ( ประมาณ 1 ล้าน 2 แสนคน นหุตหนึ่ง = หนึ่งหมื่นคน ) ในชั้นแรก พระองค์ทรงให้พระอุรุเวลกัสสปะที่เพิ่งบวชได้ประกาศเหตุผลที่ตนละลัทธิเดิมมาบวช เพื่อให้มวลชนในที่นั้นได้คลายทิฏฐิมานะก่อน เพราะพวกเขาล้วนเคยเลื่อมใสและนับถือชฏิล 3 พี่น้องเหล่านี้มาก่อน การสื่อสารมวลชนครั้งนี้ประสบผลสำเร็จอย่างงดงามอย่างยิ่ง เพราะทุกคนล้วนได้ดวงตาเห็นธรรม
การสื่อสารมวลชนอีกครั้งหนึ่งแม้จะไม่ปรากฏในพรวินัยปิฎกเล่มนี้ แต่ก็นับว่าเกิดขึ้นในพระพุทธศาสนาเหมือนกัน เพราะอยู่ในอรรถกถาธรรมบท ภาคที่ 6 ตอนที่พระพุทธเจ้าเสด็จลงมาจากจำพรรษาที่สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ หลังจากเทศน์โปรดพุทธมารดา 3 เดือน วันนั้น เรียกกันว่า วันพระเจ้าเปิดโลก คือ เป็นวันที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงพระองค์ให้โลกมนุษย์ เทวโลก พรหมโลก และสัตว์ที่เกิดในอบายภูมิต่าง ๆ มีนรกเป็นต้น ได้ชื่นชมพระบารมีและได้เห็นกันโดยทั่ว ถือเป็นการสื่อสารมวลชนครั้งใหญ่ที่สุดในสมัยพุทธกาล

บทที่ 5 พุทธวิธีในการสื่อธรรม
การสื่อธรรมของพระพุทธเจ้าถือว่าประสบผลสำเร็จอย่างดีเยี่ยม เพราะทำให้ผู้รับสารเกิดความรู้แจ้งเห็นจริงในธรรมระดับต่าง ๆ ตั้งแต่ขั้นระดับศีลธรรมสำหรับดำเนินชีวิตจนถึงระดับเป็นอริยบุคคลได้ อย่างน้อยมีพระคุณอยู่ 2 บทที่กล่าวยืนยันถึงประสิทธิผลในการสื่อธรรมของพระองค์คือ อนุตฺตโร ปริสทมฺมสารถิ ทรงเป็นสารถีผู้ฝึกคนที่ไม่มีผู้เทียมเท่า และบทว่า สตฺถา เทวมนุสฺสานํ ทรงเป็นบรมครูของเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย ด้วยเหตุนี้ ภายในระยะเวลาเพียง 8 เดือนหลังจากที่พระองค์เริ่มประกาศพระศาสนา ทรงทำให้คนกลายเป็นพระอริยบุคคลได้ถึง 1,250 องค์และตลอดพระชนมชีพของพระองค์ก็ได้ทำให้พระพุทธศาสนาปักหลักมั่นคงในชมพูทวีป ต่อมาได้แผ่ขยายไปทั่วโลกจนกลายเป็นศาสนาที่สำคัญของโลกไปด้วย ดังนั้นการศึกษาถึงวิธีการสื่อธรรมของพระองค์จึงจำเป็นที่เหล่าสาวกจะได้ศึกษาเรียนรู้เพื่อนำมาประยุกต์ใช้ให้เหมาะกับการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในปัจจุบัน
ลีลาการสื่อธรรม
เมื่อมองกว้าง ๆ การสื่อธรรมของพระพุทธเจ้าแต่ละครั้งจะดำเนินไปจนถึงผลสำเร็จ เพราะทรงใช้ลีลาในการสื่อธรรม เรียกสั้น ๆ ลีลา 4 ส. ดังนี้
1. สันทัสนา การอธิบายให้เห็นชัดเจนแจ่มแจ้ง เหมือนจูงมือไปดูจนเห็นกับตาทั้ง 2 ข้าง
2. สมาทปนา ชักจูงให้เห็นจริงด้วย ชวนให้คล้อยตาม จนเกิดการยอมรับและนำไปสู่การปฏิบัติตามในที่สุด
3. สุมตเตชนา เร้าใจให้แกล้วกล้า บังเกิดกำลังใจ ปลุกให้มีอุตสาหะแข็งขันมั่นใจว่าจะทำให้สำเร็จได้ ไม่หวั่นต่อความเหนื่อยยาก
4. สัมปหังสนา ชโลมใจให้แช่มชื่น ร่าเริง เบิกบาน ฟังไม่เบื่อและเปี่ยมด้วยความหวัง เพราะมองเห็นคุณประโยชน์ที่ตนจะได้รับจากการปฏิบัติตาม
ลีลา 4 ส. ดังกล่าวนี้ ถ้าผูกเป็นคำคล้องจองกันสั้น ๆ ได้ว่า แจ่มแจ้ง จูงใจ หาญกล้า ร่าเริง
วิธีการสอน
พระพุทธองค์ทรงใช้วิธีการสื่อธรรมลายรูปแบบแตกต่างกันไปตามสถานการณ์หรืออุปนิสัยใจคอของผู้รับฟัง แต่ที่พบบ่อยในพระไตรปิฏก พอประมวลได้ดังนี้
1. แบบวางเป็นกฎหรือข้อบังคับ วิธีนี้จะทรงใช้ดาษดื่นในพระวินัยปิฎก เพราะเมื่อปรากฏว่ามีพระทำผิดอย่างใดอย่างหนึ่งขึ้น จนเกิดเสียงโจษขานเล่าลือหรือติเตียนต่าง ๆ นานา เมื่อทรงทรงทราบก็จะเรียกประชุมสงฆ์ สอบถามผู้ทำผิด ถ้าเจ้าตัวยอมรับว่าจริงแล้ว ก็จะทรงตำหนิ ชี้แจ้งผลเสียของการประพฤติเช่นนั้น แล้วทรงแสดงธรรมที่เหมาะสมกับเรื่องนั้น จากนั้นทรงบัญญัติเป็นข้อบังคับหรือสิกขาบท เพื่อให้ถือปฏิบัติเป็นแบบเดียวกันทั้งหมด
2. แบบสนทนาหรือธรรมสากัจฉา วิธีนี้ทรงใช้บ่อยทั้งในพระวินัยปิฎกและในพระสุตตันตปิฎก เมื่อมีผู้มาเฝ้า เขายังไม่เลื่อมในศรัทธาในพระองค์ ยังไม่รู้ไม่เข้าใจหลักธรรม พระองค์ก็จะเป็นฝ่ายชวนคุยชวนสนทนาเพื่อนำหลักธรรมในที่สุดจนเขาเกิดความเลื่อมใสศรัทธา
3. แบบบรรยาย เป็นวิธีที่ทรงใช้ในที่ชุมนุมคนหมู่ใหญ่ หรือในการแสดงธรรมประจำวัน ซึ่งมีทั้งประชาชนและพระสงฆ์จำนวนมากมาฟัง เพื่อหาความรู้ความเข้าใจเพิ่มเติมและหาความสงบสุขทางจิตใจ นับได้ว่าคนที่มาฟังอยู่ในระดับใกล้เคียงกันจึงใช้วิธีบรรยายแบบกว้าง ๆ ได้ ทุกคนที่ฟังจะรู้สึกว่าพระพุทธองค์กำลังตรัสอยู่กับตัวเองโดยเฉพาะ ซึ่งนับเป็นความสามารถน่าอัศจรรย์ของพระองค์อีกอย่างหนึ่ง
4. แบบตอบปัญหา ผู้ที่มาทูลถามปัญหากับพระองค์นั้น นอกจากผู้ที่ถามด้วยความสงสัยข้องใจในข้อธรรมต่าง ๆ แล้ว ยังมีพวกที่นับถือลัทธิศาสนาอื่น บ้างก็มาถามเพื่อต้องการความรู้ บ้างก็ถามเพื่อลองภูมิ บ้างก็ถามเพื่อเอาชนะหรือต้อนให้จนมุม ให้ได้รับความอับอาย ในการตอบปัญหานอกจากจะทรงรู้วิธีตอบที่เหมาะสมแล้ว ยังทรงรู้ลึกถึงจิตใจของผู้ถามด้วยว่า เขาถามด้วยประสงค์อย่างใด จึงทรงสามารถตอบได้อย่างตรงจุดและเหมาะแก่สถานการณ์
รูปแบบของการตอบปัญหาที่พระพุทธองค์ทรงสอนให้พิจารณาและตอบให้เหมาะสมนั้นมี 4 รูปแบบ คือ
1. ปัญหาที่พึงตอบอย่างตรงไปตรงมา
2. ปัญหาที่ต้องย้อนถามก่อนแล้วจึงตอบ
3. ปัญหาที่ต้องตอบแบบแยกแยะหรือตอบแบบมีเงื่อนไข
4. ปัญหาที่ควรงดตอบหรือยับยั้งเสีย เพราะตอบไปก็ไม่มีประโยชน์
กุสโลบายในการสื่อธรรม
ในการสื่อธรรมแต่ละครั้งกับคนแต่ละคน แต่ละสถานที่ ย่อมไม่มีสูตรสำเร็จตายตัวขึ้นอยู่กับสถานการณ์และตัวบุคคลผู้รับสารด้วย พระพุทธเจ้าทรงเลือกใช้กุสโลบายต่าง ๆ กัน เพื่อให้สารธรรมเข้าถึงจิตใจผู้รับสารได้มากที่สุด ในที่นี้จะได้ประมวลกรณีตัวอย่างการใช้กุสโลบายในการสื่อธรรมของพระองค์มาพอเป็นแนวทางดังต่อไปนี้
1. ทรงยกอุทาหรณ์และเล่านิทานประกอบ พระพุทธเจ้าทรงยกตัวอย่างหรือเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นตามยุคสมัยนั้น ๆ ประกอบคำอธิบาย โดยเฉพาะสถานการณ์ของบ้านเมืองหรือข่าวสารสำคัญที่เกิดขึ้นในสมัยของพรองค์ แล้วทรงชักเข้าสู่ประเด็นของธรรมะ ชี้แจ้งให้เห็นคุณของกุศลกรรมและโทษของอกุศลกรรม นอกจากนี้ยังทรงเล่านิทานสอดแทรกด้วยทำให้เข้าใจได้ง่าย และทำให้อรรถรสของการสื่อดียิ่งขึ้น ตัวอย่างเรื่องนี้มีมากเป็นพิเศษในคัมภีร์ชาดกซึ่งมีนิทานตัวอย่างมากกว่า 500 เรื่อง
2. ทรงยกอุปมาเปรียบเทียบ ทรงใช้วิธีนี้มากที่สุดกว่าวิธีอื่นใด เช่น ทรงเปรียบบัณฑิตเหมือนกับภูเขาหินล้วนว่า ภูเขาหินล้วน เป็นแท่งทึบ ย่อมไม่หวั่นไหวด้วยแรงลม ฉันใด บัณฑิตทั้งหลาย ย่อมไม่หวั่นไหวเพราะนินทาและสรรเสริญ ฉันนั้น เปรียบคนเรียนน้อยกับโคถึกว่า คนผู้เรียนรู้น้อย ย่อมแก่ลงเหมือนโคถึก เนื้อของเขาเจริญขึ้น แต่ปัญญาหาเจริญไม่ เป็นต้น จะเห็นว่า คำอุปมาช่วยให้เรื่องที่เข้าใจยากโดยเฉพาะสิ่งที่เป็นนามธรรมเด่นชัด เข้าใจง่ายขึ้น และหนักแน่นขึ้น
3. ทรงใช้อุปกรณ์ประกอบ เนื่องจากในสมัยพุทธกาลยังไม่มีอุปกรณ์หรือเครื่องมือประกอบในการสื่อธรรมที่จัดทำขึ้นเพื่อการนี้โดยเฉพาะเหมือนสมัยปัจจุบันเป็น แต่อาศัยวัตถุสิ่งของที่มีอยู่ในธรรมชาติหรือเครื่องมือเครื่องใช้ต่าง ๆ ที่ผู้คนใช้กันอยู่ประกอบ เช่น ทรงกำใบประดู่ลายขึ้นมากำมือหนึ่งขณะประทับนั่งกับภิกษุทั้งหลาย แล้วว่าสิ่งที่พระองค์ได้ตรัสรู้มานั้นมีเยอะเท่ากับใบไม้ในป่า แต่ธรรมะที่พระองค์นำมาแสดงแก่เวไนยสัตว์นั้น มีเล็กน้อยเท่ากับใบไม้ในพระหัตถ์ของพระองค์ หรือเมื่อคราวที่แสดงแก่เวไนยสัตว์นั้นมีเล็กน้อยเท่ากับใบไม้ในพระหัตถ์ของพระองค์ หรือเมื่อคราวที่นางสิริมาผู้เลอโฉมตายลง พระองค์ก็ทรงใช้ศพของนางเป็นอุปกรณ์ประกอบในการอธิบายถึงความไม่เที่ยง ไม่สวยงามของสังขาร ให้ผู้ที่เคยหลงใหลในรูปร่างของนางได้คลายความหลงใหลเสียได้
4. ทรงประพฤติเป็นตัวอย่าง วิธีสอนที่ดีที่สุดอย่างหนึ่งของพระองค์คือ การทำเป็นตัวอย่าง ซึ่งไม่จำเป็นต้องพูดมาก แต่สื่อกันด้วยพระจิรยาวัตรที่ทรงบำเพ็ญเป็นประจำอยู่แล้ว ทำนองเป็นการสาธิตให้ดู เช่น คราวหนึ่งพระองค์เสด็จไปกับพระอานนท์ทอดพระเนตรเห็นภิกษุรูปหนึ่งอาพาธหนักนอนจมอุจจาระปัสสาวะของตน ไม่มีผู้ใดพยาบาลดูแล จึงเสด็จเข้าไปทำความสะอาดกับพระอานนท์ จนเรียบร้อย เสร็จแล้วทรงประชุมสงฆ์แล้วตรัสเตือนว่า ผู้ที่เข้ามาบวชถือว่าไม่มีมารดาบิดา ไม่มีผู้ใดมาคอยพยาบาลให้ ต้องช่วยกันดูแลพยาบาลกันเอง ถ้าหากผู้ใดต้องการอุปัฏฐากบำรุงพระตถาคตเจ้า ผู้นั้นจงพยาบาลภิกษุอาพาธเถิด
5. ทรงใช้พระปรีชาสามารถด้านภาษาศาสตร์ คือ ทรงเล่นภาษา เล่นคำและใช้คำในความหมายใหม่ ซึ่งถือว่าเป็นความสามารถด้านภาษาผสมกับปฏิภาณไหวพริบ เช่น เมื่อมีผู้มาถามเป็นคำร้อยกรอง พระองค์ทรงตอบเป็นร้อยกรองเช่นกัน เป็นทำนองโต้กลอนสดกัน บางทีเขาต่อว่าโดยการใช้คำที่มีความหมายไม่ดี พระองค์ก็ทรงตอบไปโดยใช้คำนั้นนั่นเอง แต่ใส่ความหมายใหม่เข้าไปซึ่งสื่อความหมายในแง่ดีงาม คำบางคำเป็นศัพท์ที่ใช้กันในลัทธิศาสนาอื่น แต่ทรงกำหนดความหมายใหม่และทรงชี้แจ้งว่าอย่างไหนผิดอย่างไร เช่น คำว่า พรหม พราหมณ์ อิรยะ ยัญ ตบะ ฯลฯ ทรงนำมาใช้ใหม่ในความหมายของพระพุทธศาสนา
6. ทรงเลือกบุคคลหรือกลุ่มเป้าหมาย ก่อนจะสื่อธรรมในท้องถิ่นต่าง ๆ ทุกครั้งพระพุทธเจ้าจะทรงพิจารณาก่อนเสมอว่า จะโปรดใครก่อน จึงจะได้ผล มักจะทรงเริ่มต้นที่บุคคลผู้เป็นประมุขหรือผู้นำของกลุ่มนั้น เพราะถ้าสามารถทำให้ผู้นำเลื่อมใสได้ ลูกน้องที่เหลือก็พลอยยอมรับไปด้วย ในการบำเพ็ญพุทธกิจประจำวัน เวลาเวลาเช้ามืดก็จะส่งพระญาณไปพิจารณาหาบุคคลที่ควรจะโปรด หรือที่ควรจะเอาใจใส่เป็นพิเศษการทำเช่นนี้ทำให้ได้ผลดีกว่าการสื่อธรรมแบบปูพรหม พูดสาดรวมๆไป
7. ทรงคอยจังหวะและโอกาส เมื่อยังไม่ถึงโอกาส เช่น ผู้ฟังยังไม่พร้อม ญาณหรืออินทรีย์ยังไม่แก่กล้า ก็ทรงอดทน ไม่ดันทุรัง ไม่ดึงดันทำ แต่ทรงรอคอยหาโอกาสที่เหมาะอยู่เสมอ และเมื่อโอกาสมาถึงก็มีความฉับไวที่จะใช้ให้เป็นประโยชน์ ไม่ปล่อยให้ผ่านเลยไปเสียเปล่า เช่น ในระยะแรกที่ประกาศพระศาสนา เมื่อถึงวันมาฆปุรณมีพระสงฆ์สาวกมาชุมนุมพร้อมกันที่พระเวฬุวัน ทรงเห็นเป็นโอกาสเหมาะจึงทรงแสดงโอวาทปาฏิโมกข์สำหรับเป็นหลักยึดถือร่วมกันของสงฆ์ ก่อนที่จะแยกย้ายกันไปบำเพ็ญศาสนกิจในท้องถิ่นต่าง ๆ
8. ทรงใช้ความหลากหลายในการสื่อ คือ ทรงมีความยืดหยุ่นในการใช้วิธีการโดยมุ่งผลสำเร็จในการเรียนรู้เป็นสำคัญ สุดแต่จะใช้กลวิธีใดที่จะสื่อได้ดีที่สุดก็ทรงเลือกทางนั้น ดังพุทธพจน์ว่า เราย่อมฝึกคนด้วยวิธีละมุนละไมบ้าง ด้วยวิธีการรุนแรงบ้าง ด้วยวิธีการทั้งละมุนละไมและทั้งรุนแรงปนกันไปบ้าง คนบางคนพระองค์อาจจะต้องยอมเสียก่อนเพื่อให้เขารู้สึกว่าตัวเขามีเกียรติหรือเก่ง แล้วค่อยชี้แจ้งเพื่อดึงเขาสู่เป้าหมายทีหลัง เช่น คราวที่เวรัญชพราหมณ์ด่าว่าพระองค์ พระองค์ ก็ทรงรับตามที่เขาด่าจนเขาสมใจแล้วค่อยชี้แจ้งแก้ไขเสียใหม่ จนพราหมณ์เกิดเลื่อมใสในพระองค์ภายหลัง บางครั้งพระองค์ก็ทรงใช้วิธีรุนแรงคือขับไล่เสีย เพื่อให้ผู้มีอุปนิสัยหยาบได้สำนึก เช่น คราวหนึ่งพระสงฆ์จำนวน 500 รูปเดินทางมาเพื่อจะเข้าเฝ้าพระองค์ พอเก็บบาตรจีวรแล้วก็คุยกันส่งเสียงดัง พระองค์ทรงได้ยินจึงรับสั่งให้พระอานนท์เรียกภิกษุเหล่านั้นเข้ามา แล้วตรัสไล่ออกเสียจากที่นั้น ภิกษุเหล่านั้นจำต้องเดินทางหลีกไปเสียไกล และเกิดความรู้สึกเสียใจสำนึกผิด แล้วตั้งใจปฏิบัติจนได้บรรลุพระอรหัตผล
9. ทรงมีพระปรีชาสามารถในการแก้ปัญหาเฉพาะหน้า การสื่อธรรมของพระพุทธองค์นั้นต้องประสบกับปัญหาเฉพาะหน้าอยู่บ่อยครั้ง โดยเฉพาะแขกที่ไม่ได้รับเชิญหรือผู้ที่ไม่ได้คาดหวังว่าจะโปรดล่วงหน้ามาก่อนเข้าเฝ้าอย่างเร่งด่วน แต่ก็ทรงสามารถแก้ไขได้ด้วยอาศัยปฏิภาณไหวพริบ ทรงประยุกต์หลักการวิธีการต่าง ๆ มาใช้ได้อย่างเหมาะสม เป็นการเฉพาะกิจ เฉพาะคราวไป เช่น คราวหนึ่ง ขณะเสด็จบิณฑบาตอยู่นักบวชนักศาสนาชื่อพาหิยทารุจิริยะวิ่งกระหืดกระหอบเข้าเฝ้ากลางถนน แล้วขอร้องให้ทรงแสดงธรรมให้ฟัง ทรงปฏิเสธไปหลายครั้ง แต่เมื่อเขารบเร้าบ่อย ๆ จึงทรงแสดงธรรมให้ฟังโดยสังเขป ซึ่งทำให้พาหิยะได้บรรลุพระอรหัตผลได้กลางถนนนั่นเอง อีกคราวหนึ่งพราหมณ์คนหนึ่งโกรธที่พี่น้องในตระกูลของตนออกบวชในสำนักของพระพุทธเจ้า จึงรับเข้าไปด่าวาพระองค์ด้วยคำหยาบคายต่าง ๆ นานา พระองค์ทรงปล่อยให้เขาด่าจนหนำใจ ไม่มีคำที่จะด่าต่อไปอีก จึงตรัสถามว่า ขอถามหน่อยเถิด ท่านมีญาติมิตรหรือแขกมาหาบ้างหรือเปล่า พราหมณ์ตอบว่า มีมาเป็นครั้งคราว พระองค์ตรัสถามต่อว่า แล้วท่านจัดอาหารเครื่องดื่มไปต้อนรับเขาบ้างหรือไม่ พราหมณ์ทูลว่าก็จัดให้บ้าง ทรงถามต่อว่า ถ้าเขาไม่รับสิ่งของเหล่านั้น มันจะตกเป็นของใคร พราหมณ์ทูลว่าก็ต้องตกเป็นของข้าพเจ้าตามเดิม พระองค์จึงตรัสสอนว่า ในเรื่องที่ท่านมาด่าเราก็เหมือนกัน เราไม่ขอรับคำด่าเหล่านี้ ขอให้มันเป็นของท่านตามเดิมเถิด จากนั้นจึงได้ตรัสสอนพราหมณ์ต่อไปจนเขาเลื่อมใสยอมเป็นสาวก
เคล็ดลับการสื่อธรรมของพระพุทธเจ้า
1. ทรงมีบุคลิกภาพที่งามสง่า เป็นที่ต้องตาต้องใจแก่ผู้ที่ได้พบเห็น และมีพระสุรเสียงดุจเสียงพรหม คือ แจ่มใส ชัดเจน นุ่มนวล ชวนฟัง กลมกล่อม ไม่แหบพร่า ซึ้ง และกังวาน
2. ทรงมีพระเมตตากรุณา มุ่งประโยชน์แก่ผู้รับคำสอนเป็นที่ตั้ง ไม่หวังผล ตอบแทนใด ๆ
3. เรื่องที่ทรงสื่อล้วนมีประโยชน์และจำเป็นต่อชีวิตของผู้ฟัง
4. ทรงรู้เข้าใจในธรรมที่สื่ออย่างถ่องแท้ และทรงทำได้จริงอย่างที่ตรัส เป็นตัวอย่างที่ดีเยี่ยม
5. ทรงมีหลักการและวิธีสื่อธรรมหลากหลายเหมาะแก่บุคคลแต่ละระดับ

นักปราชญ์และผลงานทางพระพุทธศาสนา

นักปราชญ์และผลงานทางพระพุทธศาสนา

1.การอภิปรายโต้วาทีกันระหว่างนักปราชญ์ผู้ทรงความรู้ในเรื่องศาสนาและปรัชญา ของฝ่ายมหายาน ผู้แพ้และผู้ชนะ การอภิปรายโต้วาที อาจได้ผลเป็นอย่างไร จงชี้แจง ?
- ผู้แพ้ผู้ชนะในการอภิปลายโต้วาทีอาจได้รับผลอย่างใดอย่างหนึ่งตามมา ดังต่อไปนี้
๑. ถูกทำโทษตามที่จะตกลงกันหรือประกาศยอมรับว่า ผู้ชนะเป็นผู้มีความรู้เหนือกว่า
๒. ถูกปรับเป็นเงินหรือทองตามจำนวนตามที่ตกลงกัน
๓. ยอมลดตัวเองลงเป็นศิษย์ของผู้ชนะ

2.ผลงานที่ว่าเด่นและสร้างชื่อเสียงให้กับพระพุทธทัตตะ คือผลงานเรื่องใด ?
- ผลงานที่นับว่าเด่นและสร้างชื่อเสียงให้กับพระพุทธทัตตะ ก็คือ คัมภีร์ที่ท่านสรุปย่อคัมภีร์อรรถกถาพระวินัยปิฎกและอรรถกถาพระอภิธรรมปิฎก โดยเฉพาะแล้วก็คือคัมภีร์อภิธัมมาวตาระที่นักอภิธรรมใช้เป็นคู่มือในการศึกษาพระอภิธรรม เช่นเดียวกับคัมภีร์อภัมมัตถสังคหะของพระอนุรุทธะด้วยว่าคัมภีร์นี้เป็น “แนวนัย” ให้ผู้ศึกษาพระอภิธรรมศึกษาพระอภิธรรมปิฎกได้เข้าใจง่ายขึ้นและมากขึ้น
คุณสมบัติที่ควรยึดมั่นถือมั่นเป็นแบบอย่างของพระนาคเสนมีกี่ข้อ อะไรบ้าง ?
-มี 4 ข้อ คือ คุณธรรมที่ยึดถือเป็นแบบอย่างของพระนาคเสน
1. เป็นผู้ใฝ่เรียนใฝ่รู้และมีวิริยะอุตสาหะ
2. ยอมรับผิดและแก้ไขตนเอง
3. เป็นผู้มีไหวพริบและปฏิภาณอย่างยอดเยี่ยม
4. เป็นนักแสดงธรรมที่มีวิธีการสอนดีเยี่ยม

3.ผลงานของพระอนุรุตทะที่นับว่าเด่นมีชื่อเสียงมากที่สุด คือ คัมภีร์ใด และมีเนื้อหาโดยย่อว่าอย่างไร ?
- คือ คัมภีร์อภิธัมมัตถสังคหะ ซึ่งเป็นคัมภีร์ที่กล่าวกันว่า ได้รับอิทธิพลหรือแนวนัยจากคัมภีร์อภิธัมมาวตาระของพระพุทธทัตตะ และแต่งเป็นคัมภีร์ย่อเนื้อหาธรรมะคล้ายๆ กับคัมภีร์วิสุทธิมรรคของพระพุทธโฆสาจารย์ ต่างกันตาว่า คัมภีร์อภิธัมมัตถสังคหะของพระอนุรุตทะย่ออธิบายเนื้อหาเฉพาะพระอภิธรรมปิฎก ส่วนคัมภีร์วิสุทธิมรรคของพระพุทธโฆสาจารย์ย่ออธิบายเนื้อหาพระไตรปิฎกทั้งหมด

4.พระสุมังคลาจารย์ แต่งคัมภีร์ อภิธรรมมัตถวิภาวนี เพื่อประสงค์ใด จงชี้แจง ?
- พระสุมังคลาจารย์แต่งคัมภีร์ อภิธัมมังคลวิภาวินีฎีกา เพื่อแก้คัมภีร์อภิธัมมัตถสังคหะของพระอนุรุทธะ

5.เหตุใดพระอัศวโฆษะ จึงได้รับฉายาว่า มหากวี นิสิตมีความคิดเห็นเรื่องนี้ว่าอย่างไร จงแสดงเหตุผล ?
- พระอัศวโฆษะ เป็นผู้ที่มีความรู้ความสามารถพิเศษในด้านการหาเหตุผลและการโต้วาที ท่านเป็นนักโต้วาทีฝีปากกล้าและคมคาย (มหาวาที) ดังจะเห็นได้จากตอนท้ายของงานกวีนิพนธ์ที่รู้จักกันดี ท่านพระอัศวโฆษะ ท่านเป็นนักปราชญ์ที่มีความรู้ความชำนาญในการแต่งบทกวีนิพนธ์ เป็นผู้สติปัญญารอบรู้มีความเก่งกาจในทุกสาขาวิชาการศึกษาและท่านยังนำความรู้ที่ได้ไปใช้อย่างคล่องแคล่วและแม่นยำ จะเห็นได้จากผลงานเขียนของท่านทั้งหมดที่เป็นกวีนิพนธ์ที่รู้จักมี 3 เรื่อง คือ พุทธจริต, เสานทรานันทะ และศารีปุตรปกรณะ กล่าวไว้ว่าท่านเป็น “มหากวี”

คัดลอกมาจาก: หนังสือชีวิตและผลงานของนักปราชญ์ทางพระพุทธศาสนา
อ้างอิงเพื่อใช้เป็นแนวข้อสอบเท่านั้น

รู้ไว้ นิสัย 10 อย่างที่ทำให้สมองพัง

รู้ไว้ นิสัย 10 อย่างที่ทำให้สมองพัง

ต้นเหตุของสมองเสื่อม ความจำสั้น อัลไซเมอร์ สมอง คืออวัยวะสำคัญ มีหน้าที่ควบคุมและสั่งการการเคลื่อนไหว, พฤติกรรม และรักษาสมดุลภายในร่างกาย เช่น การเต้นของหัวใจ, ความดันโลหิต, สมดุลของเหลวในร่างกาย และอุณหภูมิ เป็นต้น หน้าที่ของสมองยังมีเกี่ยวข้องกับการรับรู้ อารมณ์ ความจำ การเรียนรู้การเคลื่อนไหว และความสามารถอื่น ๆ ที่เกี่ยวกับการเรียนรู้
แต่คนเรามักไม่รู้ตัวเองว่าพฤติกรรมบางอย่างที่กระทำลงไป นอกจากจะเป็นการทำร้ายร่างกายไม่พอยังทำร้ายสมองด้วยเช่น

1.ไม่ทานอาหารเช้า หลายคนคิดว่าไม่ทานอาหารเช้า แล้วจะทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดต่ำ แต่นี้จะเป็นสาเหตุให้สารอาหารไปเลี้ยงสมองไม่เพียงพอ ทำให้สมองเสื่อม

2. กินอาหารมากเกินไป การกินมากเกินไปจะทำให้หลอดเลือดแดงในสมองแข็งตัว เป็นสาเหตุให้เกิดโรคความจำสั้น (เช่น เทพธิดาดิว เป็นต้น)

3. การสูบบุหรี่ เป็นสาเหตุให้เป็นโรคสมองฝ่อและเป็นสาเหตุของโรคอัลไซเมอร์

4. ทานของหวานมากเกินไป การกินของหวานมาก จะไปขัดขวางการดูดกลืนโปรตีนและสารอาหารที่เป็นประโยชน์ เป็นสาเหตุของการขาดสารอาหารและขัดขวางการพัฒนาองสมอง

5. มลภาวะ สมองเป็นส่วนที่ใช้พลังงานมากที่สุดในร่างกายการสูดเอาอากาศที่เป็นมลภาวะเข้าไปจะทำให้ออกซิเจนในสมองมีน้อยส่งผลให้ประสิทธิภาพของสมองลดลง

6. การอดนอน การนอนหลับจะทำให้สมองได้พักผ่อนการอดนอนเป็นเวลานานจะทำให้เซลล์สมองตายได้

7. นอนคลุมโปง การนอนคลุมโปง จะเป็นการเพิ่มคาร์บอนไดออกไซด์ให้มากขึ้นและลดออกซิเจนให้น้อยลงส่งผลต่อประสิทธิภาพการทำงานของสมอง

8. ใช้สมองในขณะที่ไม่สบาย การทำงานหรือเรียนขณะที่กำลังป่วย จะทำให้ประสิทธิภาพการทำงานของสมองลดลงเหมือนกับการทำร้ายสมองไปในตัว


9. ขาดการใช้ความคิด การคิดเป็นสิ่งที่ดีที่สุดในการฝึกสมองการขาดการใช้ความคิดจะทำให้สมองฝ่อ

10. เป็นคนไม่ค่อยพูด ทักษะทางการพูดจะเป็นตัวแสดงถึงประสิทธิภาพของสมอง

~~~~~ช่วยบอกต่อๆๆๆๆ กันด้วยนะครับ เพื่อคนที่คุณรักและคนรอบๆ ตัวคุณ ~~~~~~

เหล้าVS ตับ

เหล้าVS ตับ

เป็นเรื่องที่นำเสนอให้เป็นความรู้เพื่อให้ไปบอกต่อๆๆ

ผลของเหล้าที่มีต่อตับในแง่กระบวนการ'สร้าง

แอลกอฮอล์ เมื่อกินเข้าไปแล้วจะถูกดูดซึมเข้ากระแสเลือด ส่วนหนึ่งไปสมอง(ทำให้เกิดอาการเมา) ส่วนที่เหลือก็ไปยังตับ ... อย่างที่บอกว่าแอลกอฮอล์เป็นสารที่ให้พลังงาน เมื่อมันเข้าไป ตับก็จะเปลี่ยนแอลกอฮอล์ให้กลายเป็นสารที่ร่างกายจะเอาไปใช้ให้เกิดพลังงาน ปัญหาก็คือว่ามันเป็นสารที่ไม่มีคุณค่าทางอาหาร ดังนั้นจึงจัดในกลุ่มอาหารชั้นไม่ดี เพราะพอกินไปแล้วร่างกายไม่รู้สึกอิ่ม แต่ว่ามันทำให้ร่างกายรู้สึกว่ามีพลังงานในร่างกายมาก ดังนั้นเมื่อเรากินอาหารเข้าไปตามปกติ ตับก็จะเปลี่ยนพลังงานส่วนเกินจากแอลกอฮอล์ให้กลายไปเป็นไขมัน ดังนั้นก็จะกลายเป็นสาเหตุของโรคอ้วน ซึ่งจะตามมาด้วยโรคทางหลอดเลือดหัวใจและสมองต่อไป นอกจากนี้เจ้ากรดไขมันที่เกิดขึ้นมาในกระบวนการนี้ ยังมีบางส่วนที่จะสะสมในตับ เกิดเป็นภาวะที่เรียกว่า Fatty Liver หรือที่คนไทยชอบเรียกว่า "ไขมันเกาะตับ"อีกด้วย

ผลของเหล้าที่มีต่อตับในแง่ของการ'ทำลาย'

บางส่วนของเหล้าที่ดื่มเข้าไปจะเข้ากระบวนการของตับที่มีชื่อเรียกว่า Cytochrome P450 oxidase ... เป็นชื่อเอนไซม์ตัวนึงที่ใช้ในการทำลายเปลี่ยนแปลงสารต่างๆ ซึ่งสารตัวนี้มีประโยชน์ในการ ช่วยทำให้ยาบางชนิดใช้ได้ผล แต่ถ้าเรากินเหล้าเข้าไป จะไปกระตุ้นเจ้า P450 นี้ให้ทำงานมากขึ้น เมื่อเจ้าP450ทำงานมากขึ้น สิ่งที่ตามมาคือ ยาหลายตัวที่กินเข้าไป จะไปถูกทำลายที่นี่มากขึ้น เช่น กินยาไป๑เม็ด แทนที่ยาจะออกฤทธิ์ กลายเป็นว่า ยาไม่ออกฤทธิ์ใดๆทั้งสิ้น เพราะ โดนทำลาย

ผลของเหล้าที่กระทำต่อตับ

ในกระบวนการที่เหล้าเข้าไปในตับและเปลี่ยนแปลงเป็นพลังงานนั้น จะมีช่วงที่มันกลายไปเป็นอะเซตาลดีไฮด์ แล้วก็เปลี่ยนไปเป็นอะซีเตท(ซึ่งเอาไปสร้างพลังงาน) และในกระบวนการช่วงที่เปลี่ยนเจ้าอะซีเตทไปเป็นพลังงาน จะเกิดไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ ซึ่งมีฤทธิ์แบบอนุมูลอิสระ พูดง่ายๆว่า พอกินเหล้าไปแล้วก่อเกิดสารที่ทำลายเซลล์ตับขึ้น ตับจะเกิดการอักเสบขึ้นมา ... และเมื่อตับทำการซ่อมแซม ก็จะเกิดแผลเป็นขึ้น ถ้าเป็นแล้วหยุดเหล้า ตับซึ่งมีความสามารถในการซ่อมแซมตนเองสูงมาก ก็จะซ่อมแซมตนเองจากที่เคยผิดปกติจะกลับมาสู้สภาพปกติได้ แต่ถ้าไม่หยุด หากเป็นติดต่อกันนานๆเข้าก็จะเกิดสิ่งที่เรียกว่า "ตับแข็ง"ขึ้นตับกลายเป็นก้อนตะปุ่มตะป่ำ

เห็นยังงี้แล้ว ก็ขอให้เพื่อนๆ เอาไปบอกกับคนที่เรารักนะครับ ให้เขาเลิกหรือไม่ก็ลด การกินเหล้า เพื่อที่เขาจะได้อยู่กับเรานานๆ

ใช้ Face book อย่างปลอดภัย

ใช้ Face book อย่างปลอดภัย

ข่าวคราวเกี่ยวกับ Facebook ในช่วงที่ผ่านมามีมากมาย และหลายๆ เรื่องก็เกี่ยวกับเรื่องหลุดๆ ลับๆ ที่ไปโผล่อยู่บน Facebook อย่างล่าสุดมีกรณีที่ข้อมูลส่วนตัวของหัวหน้า MI6 (ต้นสังกัดของสายลับอย่างเจมส์ บอนด์) เกิดหลุดออกไปบนอินเทอร์เน็ตผ่าน Facebook อย่างไม่น่าให้อภัย เพราะทางการอังกฤษต้องใช้งบประมาณจำนวนมหาศาลเพื่อปิดบังข้อมูลดังกล่าว แต่ภรรยาของหัวหน้า MI6 ที่ว่ากลับเผยแพร่ทั้งภาพและรายละเอียดส่วนตัวในที่สาธารณะซะงั้น
เสน่ห์ ของ Facebook มีหลายอย่าง แน่นอนว่าการเชื่อมต่อกันเป็นเครือข่ายเพื่อนฝูงที่รู้จัก ทำให้ความสัมพันธ์ของผู้คนใกล้ชิดกันยิ่งขึ้น ก่อนหน้านี้แม้แต่บิลล์ เกตส์ แห่งไมโครซอฟท์ก็ยังต้องใช้เวลาอย่างน้อยครึ่งวันบน Facebook แม้ล่าสุดจะมีข่าวว่าเลิกเล่นไปแล้วก็ตาม เพราะโดนขอเป็นเพื่อนเยอะเกินจะรับไหวว่าไปแล้วสิ่งที่หลายคนกลัวมาก ที่สุดก็คือ เรื่องส่วนตัวที่ไม่ควรให้คนอื่นรู้ แต่กลับถูกเปิดเผยไว้บนวอลล์ของ Facebook ที่ทำให้ทุกคนที่คุณรู้จักได้ล่วงรู้ถึงเรื่องราวต่างๆ ที่ไม่เหมาะสมไปด้วย ซึ่งถ้าคนที่คุณเป็นเพื่อนด้วยบน Facebook นั้นมีแต่เพื่อนสนิทจริงๆ นั่นก็คงไม่ค่อยมีปัญหาเท่าไร แต่หลายครั้งเพื่อนเหล่านั้น -- ไม่ใช่แค่เพื่อน แต่เป็นเจ้านายบ้าง คู่ค้าทางธุรกิจบ้าง ลูกน้องบ้าง หรือแฟนเก่าบ้าง
รับรองว่าคุณต้องมีหลายๆ เรื่องที่ไม่อยากให้คนเหล่านี้ได้รับรู้แน่นอน ซึ่งหากไม่เตรียมการให้ดีๆ รับรองว่าการแก้ไขปัญหาทีหลังนั้นแทบจะเป็นเรื่องที่เป็นไปไม่ได้เลย

ฉะนั้น ถ้าคุณเป็นคนหนึ่งที่มีชื่อเสียงและภาพลักษณ์หน้าตาให้ต้องปกป้อง การเปิดโล่งบัญชี Facebook ถือเป็นเรื่องที่เสี่ยงอย่างยิ่ง อย่าลืมว่า Facebook ไม่ได้ถูกออกแบบมาเพื่อใช้ในด้านธุรกิจ อย่าลืมพิจารณาถึงสิ่งเหล่านี้ก่อนที่จะกระโจนเข้าใส่ Facebook แบบเต็มตัว:

Facebook ถูกสร้างและพัฒนาขึ้นโดยคนหนุ่มสาวเพื่อคนหนุ่มสาว ก่อนหน้านี้อีเมล์ที่จะสมัครเข้าไปเปิดบริการ Facebook ได้ต้องเป็นอีเมล์ที่ลงท้ายด้วย .edu ซึ่งก็คือ คนที่เรียนในโรงเรียนและมหาวิทยาลัยต่างๆ และแม้กฎเกณฑ์ดังกล่าวจะไม่ได้ถูกบังคับใช้แล้วในวันนี้ แต่ดีเอ็นเอของ Facebook ไม่เปลี่ยนแปลง เว็บไซต์ที่ออกแบบมาเพื่อให้หลายคนได้โอ้อวดวีรกรรมสมัยเรียน ไม่น่าจะช่วยให้ภาพพจน์ความเป็นมืออาชีพทางธุรกิจของคุณดูดีขึ้นแม้แต่น้อย

อินเทอร์เฟซการใช้งานที่ดูยุ่งยาก เป็นผลมาจากแนวทางการออกแบบเพื่อผู้ใช้ซึ่งอยู่ในรั้วมหาวิทยาลัย มีเซนส์ในการเล่นวิดีโอเกม และก็ไม่ได้สนใจในเรื่องเกี่ยวกับประสิทธิภาพทางธุรกิจเลยแม้แต่น้อย ความผิดพลาดเกิดขึ้นได้ง่ายและแก้ไขได้ยากเมื่ออยู่บน Facebook ซึ่งต่างจากแอพพลิเคชันที่ออกแบบมาเพื่อใช้ในธุรกิจโดยเฉพาะ

คุณไม่ สามารถคาดเดาหรือควบคุมได้เลยว่า จะมีใครที่ขอเข้ามาเป็นเพื่อนของคุณบ้างบน Facebook จะตอบรับอย่างไรถ้าเจ้านายหรือลูกค้าของคุณขอเป็นเพื่อนบน Facebook ด้วย? จะปล่อยให้คนเหล่านั้นเข้ามาเห็นพฤติกรรมความร่าเริงแบบเกินตัวของคุณสมัย เรียนหรือที่ยังเป็นอยู่แม้แต่ในขณะนี้ หรือว่าจะกล้าปฏิเสธการขอเป็นเพื่อนดังกล่าว? นี่เป็นสถานการณ์ที่ชวนปวดหัวอย่างยิ่งสำหรับผู้ใหญ่ที่ต้องการเล่น Facebook

Facebook มักปล่อยคุณสมบัติใหม่ๆ ให้ผู้ใช้ได้สัมผัสกันโดยไม่มีประกาศแจ้งเตือนล่วงหน้า ไม่นานมานี้ก็เพิ่งจะมีคุณสมบัติที่ติดตามการชอปปิงของผู้ใช้แล้วเผยแพร่ให้ คนอื่นๆ ได้รู้กันทั่ว ซึ่งน่นอนว่าโดนประท้วงโดยผู้ใช้อย่างแรง และตามมาด้วยคดีความละเมิดสิทธิส่วนบุคคลต่างๆ มากมาย แต่รับรองว่านี่จะไม่ใช่ครั้งสุดท้ายที่เราได้เห็นอะไรแบบนี้บน Facebook แน่นอน ความจริงต้องตั้งคำถามตั้งแต่แรกแล้วว่า Facebook เก็บบันทึกข้อมูลกิจกรรมต่างๆ ของผู้ใช้ไปตั้งแต่แรกเพื่อจุดมุ่งหมายอะไร?

การ หลอกลวงทาง Facebook กำลังเริ่มระบาด มีกรณีที่ Facebook ของคนรู้จักโดนแฮก และมีการส่งข้อความหาเพื่อนหลายๆ คนทำนองว่าต้องการความช่วยเหลือด้านการเงิน และเริ่มมีการแช็ตกันจริงจังเพื่อเริ่มกระบวนการหลอกลวง ซึ่งสำหรับคนที่ไม่ได้ระแวงอะไร มันก็เป็นเพียงแค่คำร้องขอจากเพื่อนคนหนึ่งที่คุณรู้จักและเต็มใจจะช่วย เหลือ แต่บางครั้งอาจเป็นเพียงแค่การอาศัยประโยชน์จาก Facebook โดยที่เจ้าตัวไม่ได้รู้เรื่องอะไรด้วย หากเจอกับสถานการณ์แบบนี้จริง ติดต่อกันโดยตรงดีที่สุด จะทางโทรศัพท์หรือจะนัดเจอกันก็ได้ หากใครพอจะได้เค้าลางว่ากำลังโดนหลอก แจ้งตำรวจเอาไว้ก่อนน่าจะดีที่สุด
หรือ บางครั้งคุณอาจได้รับคำร้องขอเป็นเพื่อนผ่าน Facebook ที่ชักชวนให้ดาวน์โหลดโปรแกรมสำหรับเล่นไฟล์วิดีโอ ซึ่งโปรแกรมที่ว่านั้นแท้จริงก็คือ โปรแกรมอันตรายที่กำลังจะแอบแฝงตัวเข้ามาในคอมพิวเตอร์ของเรา ซึ่งอาจจะมีการชักชวนทั้งผ่านทางอีเมล์หรือหน้าเว็บ และด้วยความสัมพันธ์อันใกล้ชิดระหว่างกันบน Facebook ก็ทำให้หลายคนเผอเรอไม่ระมัดระวังในเรื่องนี้จนเกิดปัญหาขึ้นตามมาภายหลัง

แต่ อย่าเพิ่งหมดหวัง คุณสามารถใช้ Facebook อย่างปลอดภัยได้ในระดับหนึ่ง วิจารณญาณที่เหมาะสมช่วยลดความเสี่ยงต่างๆ ได้พอสมควร สำหรับมือใหม่เพิ่งหัดใช้ ลองเข้าไปตั้งค่าความเป็นส่วนตัวได้ที่ Privacy Settings จากเมนู Settings ซึ่งเราสามารถเปลี่ยนรายละเอียดในการเผยแพร่ภาพถ่าย ข้อความ ข้อมูลส่วนตัว และข้อมูลการทำงานได้ ซึ่งรวมไปถึงสิ่งที่สมาชิกคนอื่นๆ จะมองเห็นด้วย ฉะนั้นเจ้านายหรือแฟนเก่าของคุณถูกกำหนดให้เห็นข้อมูลที่แตกต่างออกไปบน Facebook ของคุณ อย่าลืมว่าการปล่อยให้คนทั่วไปที่ไม่รู้จักเห็นข้อมูลทุกสิ่งทุกอย่างที่ เกี่ยวกับคุณนั้น ไม่ใช่คำตอบที่ฉลาดซักเท่าไรนัก
อีกหนึ่งคุณสมบัติ ที่ต้องระวังก็คือ "Find Friends" ซึ่งยอมให้คุณกรอกชื่อผู้ใช้และรหัสผ่านของเว็บเมล์อย่าง Gmail หรือ Yahoo! Mail เพื่อดึงเอาข้อมูลรายชื่อคนที่คุณรู้จักมาใส่ไว้บน Facebook -- อย่าลืมดูให้แน่ใจว่า รายชื่อเหล่านั้นไม่มีคนที่คุณติดต่อทางธุรกิจอยู่ด้วย เพราะนั่นอาจจะเสี่ยงต่อการเปิดเผยเรื่องส่วนตัวที่ไม่เหมาะไม่ควรให้แก่คน เหล่านั้นได้ทราบ

ส่วนการตั้งค่าความเป็นส่วนตัวด้วยการจำกัดการใส่ แท็กชื่อของคุณเข้ากับรูปภาพต่างๆ ก็เป็นอีกหนึ่งอย่างที่ควรทำ เพราะบางครั้งคุณก็ไม่อยากให้คนอื่นๆ ได้เห็นภาพส่วนตัวบางอย่าง ที่โดนแท็กจากคนอื่นแต่ใส่เป็นชื่อของคุณเพื่ออ้างอิงมาที่ตัวคุณอย่าง ตั้งใจหรือไม่ตั้งใจก็ตาม
ฉะนั้นก่อนจะเริ่มใช้ Facebook อย่าลืมสละเวลาซักหนึ่งชั่วโมงเพื่อรีวิวการตั้งค่าต่างๆ เหล่านี้ตั้งแต่แรกเริ่ม การเปิดใช้บัญชี Facebook ไม่ใช่เรื่องยาก แต่การตั้งค่าให้เหมาะสมกับการใช้งานเพื่อไม่ให้เรื่องลับๆ ของคุณถูกเผยแพร่ออกไปในวงกว้าง อาจต้องใช้เวลาบ้างพอสมควร

ทางออกอีก ทางหนึ่งที่น่าสนใจก็คือ การจัดแบ่งกลุ่มความสัมพันธ์ให้ชัดเจน เช่น หากมีเพื่อนนักธุรกิจหรือลูกค้าที่ต้องการติดต่อกับคุณผ่านเว็บไซต์เครือ ข่ายสังคมออนไลน์ การหันไปใช้ LinkedIn หรือเว็บอื่นๆ ก็น่าจะดีกว่าการที่รวมเอาผู้คนจากทั่วทุกสารทิศมาไว้ภายใต้ Facebook แถมคุณยังมีข้ออ้างดีๆ ในการปฏิเสธการขอเป็นเพื่อนบน Facebook และชักชวนให้คนรู้จักทางธุรกิจหันไปคบค้าสมาคมกันบนเว็บอื่นที่เฉพาะทางมาก ขึ้นด้วย

เครดิต::http://www.arip.co.th/articles.php?id=407323

CVS. โรคร้ายจากคอมพิวเตอร์

CVS. โรคร้ายจากคอมพิวเตอร์

ยุคนี้ไม่ว่าใครก็ใช้คอมพิวเตอร์ทำงานกันทั้งนั้น บางคนนั่งจ้องหน้าจอคอมพิวเตอร์วันละหลายชั่วโมง และคุณทราบไหมคะว่าการนั่งทำงานหน้าจอคอมพิวเตอร์แบบไม่ถูกวิธีอาจทำให้คุณมีอาการผิดปกติที่เรียกว่า Computer Vision Syndrome หรือ CVS ซึ่งจะคุกคามสุขภาพของเราได้
นี่แหละอาการ CVS Computer Vision Syndrome หรือ CVS

คือกลุ่มอาการที่เกิดจากการใช้คอมพิวเตอร์ติดต่อกันเป็นระยะเวลานานๆ ซึ่งมักจะเกิดอาการดังนี้
เมื่อยล้าในลูกตา
ปวดเบ้าตา
มีอาการอ่อนล้าทางประสาทตา ตามัวหรือเห็นภาพซ้อน รู้สึกไม่สบายตา
ตาสู้แสงไม่ได้ ตาแห้ง แสบตา
มีรอยดำคล้ำบริเวณตา หรือมีรอยบวมเห็นเป็นถุงใต้ตาโปนออกมา
นอกจากนี้อาจจะมีอาการปวดศีรษะ ปวดคอ ปวดไหล่ และปวดหลังอีกด้วย ซึ่งอาการเหล่านี้มักจะพบในผู้ที่ใช้คอมพิวเตอร์ต่อเนื่องมากกว่า 2 ชั่วโมงต่อวันเป็นประจำ

สาเหตุ CVS

อาการปวดตาและแสบตาเกิดขึ้นจากการที่ตาแห้งและกล้ามเนื้อตาเกร็งตัวเนื่องจากลืมกะพริบตาเพราะมีสมาธิจดจ่ออยู่กับข้อมูลบนจอคอมพิวเตอร์นานเกินไป สามารถแก้ไขได้โดยกะพริบตาบ่อยๆ เมื่อรู้สึกตัวว่าปวดตาหรือแสบตา อาจใช้น้ำตาเทียมหยอดตาบ้างก็จะช่วยบรรเทาอาการปวดตาและแสบตาได้เช่นกัน ส่วนอาการตามัวหรือปวดศีรษะเป็นอาการที่เกิดขึ้นเพียงชั่วคราว เมื่อพักสายตาแล้วส่วนใหญ่อาการก็จะดีขึ้น
นอกจากนี้แสงสะท้อนจากจอคอมพิวเตอร์ และการที่แสงสว่างจากหน้าจอคอมพิวเตอร์หรือแสงสว่างในห้องไม่เหมาะสม ทำให้ต้องเพ่งสายตาทำงานในระยะใกล้เป็นเวลานานๆ ก็ทำให้กล้ามเนื้อตาที่ใช้ในการเพ่งมองเกิดตึงและเกร็งก็จะนำมาซึ่งอาการปวดตาและปวดศีรษะได้ค่ะ ส่วนอาการอื่นๆ มีผลจากการวางคอมพิวเตอร์ในตำแหน่งที่ไม่เหมาะสม ทำให้ต้องนั่งในท่าผิดปกติเป็นระยะเวลานาน จนเกิดปัญหากับกล้ามเนื้อส่วนต่างๆ ส่งผลให้เกิดอาการปวดที่กระดูกข้อมือ ปวดไหล่ ปวดคอ รวมถึงปวดหลังได้

การป้องกัน CVS คุกคาม

วางจอคอมพิวเตอร์ให้มีระยะห่างจากระดับสายตา 20 – 24 นิ้ว และวางอยู่ระดับที่ต่ำกว่าระดับสายตา 10 – 20 องศา ซึ่งเป็นมุมในการมองคอมพิวเตอร์ที่ช่วยให้สบายตาที่สุด
ปรับแสงสว่างเหมาะสม เริ่มต้นที่ความสว่างของห้องเพียงพอ ส่วนความสว่างบริเวณรอบจอและความสว่างของหน้าจอคอมพิวเตอร์ควรปรับให้สว่างเท่าๆ กับความสว่างของห้อง เพื่อไม่ให้แสงจ้ามากเกินไป
ใช้แผ่นกรองแสงเพื่อช่วยลดแสงสะท้อนติดที่หน้าจอ และจัดแสงภายในห้องทำงานไม่ให้มีแสงสะท้อนมาที่จอคอมพิวเตอร์ เพราะจะทำให้แสงสว่างสะท้อนเข้าตามากกว่าปกติ และแสงสะท้อนยังทำให้หน้าจอสว่างจนมองเห็นไม่ชัดเจน จึงต้องเพ่งสายตามากเกินไป
ขนาดของตัวหนังสือบนหน้าจอควรจะมีขนาดประมาณ 3 เท่าของขนาดตัวหนังสือที่เล็กที่สุดที่สามารถอ่านได้จากจอคอมพิวเตอร์ในระยะเดียวกัน ส่วนสีของตัวหนังสือควรเป็นสีดำบนพื้นสีขาวค่ะ
ฝึกนิสัยกะพริบตาอย่างสม่ำเสมอเพื่อให้มีการคลายกล้ามเนื้อ และพักสายตาที่ใช้ในการมองใกล้โดยให้มองไปในที่ไกลๆ นานประมาณ 1-2 นาที อย่างน้อย 1-2 ครั้งทุกชั่วโมง และหยุดพักการทำงานประมาณ 5-15 นาที ทุก 1-2 ชั่วโมง
หากสายตายาว ควรใช้แว่นสายตาชนิด Progressive lens ซึ่งมีช่วงการมองหรือจุดโฟกัสหลายระดับ โดยเฉพาะที่สำคัญคือระยะกลาง (intermediate zone) ซึ่งเป็นตำแหน่งของจอคอมพิวเตอร์ นอกจากนี้ควรเลือกเลนส์แว่นตาแบบเคลือบสารที่ป้องกันการสะท้อนเพื่อช่วยลดการสะท้อนของแสงเข้าตา

สำหรับปัญหาปวดคอ ปวดไหล่ และปวดหลัง นอกจากจะแก้ด้วยการจัดระดับจอคอมพิวเตอร์ให้เหมาะสมแล้ว ท่านั่งหน้าจอคอมพิวเตอร์ที่ถูกต้องก็มีความสำคัญ โดยควรนั่งตัวตรง เอนหลังไปด้านหลังเล็กน้อย แขนทั้งสองในขณะกดแป้นพิมพ์ให้อยู่ในแนวขนานกับพื้น ส่วนเท้าควรวางราบกับพื้น

http://enst232filessystems2008.blogspot.com/2009/11/byte-kb-mb-gb.html

Flash Drive ไม่ทำงาน ทำอย่างไรดี

Flash Drive ไม่ทำงาน ทำอย่างไรดี

บางคนอาจเรียกว่า Thumb Drive ซึ่งก็แล้วแต่ความชอบน่ะครับ แต่อย่างไรก็ตาม Flash Drive?หรือ?Thumb Drive ก็เป็นอุปกรณ์ที่ช่วยในการโอนย้ายข้อมูลที่สะดวมากตัวหนึ่ง ถ้าคุณเป็นผู้หนึ่งที่ใช้งาน Flash Drive แล้วปรากฏว่าวันหนึ่ง หลังจากเสียบ Flash Drive ในช่อง USB แล้วโปรแกรมแจ้งว่าไม่ทำงาน หรือไม่แสดง Drive จะทำอย่างไรดี? อย่าเพิ่งตกใจ เรามีวิธีเบื้องต้นในการตรวจสอบ และแก้ไขปัญหา ดังนี้

ลองเปลี่ยน USB Port ที่เสียบดูว่า ทำงานกับช่องอื่นๆ?(port อื่นๆ) ได้หรือไม่
ลองนำ Flash Drive นี้ไปใช้งานกับคอมฯ เครื่องอื่นๆ ดู ว่าทำงานหรือไม่
ถ้าปรากฏว่าเครื่องคอมฯ อื่นๆ สามารถใช้งาน Flash Drive ของคุณได้ แนะนำให้ตรวจเช็คเครื่องคอมฯ ของคุณดังนี้
การเชื่อมต่อ Flash Drive คุณมีการใช้สาย USB ช่วยในการเชื่อมต่อหรือไม่ เพราะ USB Flash Drive มีเวอร์ชั่นที่เป็น 1.1 และ 2.0 ดังนั้น ถ้าคุณใช้สายไม่ถูกเวอร์ชั่น ก็อาจมีปัญหาได้ ให้ทดลองเปลี่ยนสายดู หรืออาจต่อโดยตรงเข้ากับ USB Port ได้ทันที

ตรวจสอบจาก Device Manager ของ Windows

ให้คลิกขวาที่ My Computer?เลือก Properties

คลิกเลือกแท็ป Hardware

คลิกเลือก Device Manager

ดูหัวข้อด้านล่าง "Universal Serial Bus Controllers" ดูว่ามีรายการไหนขึ้นเครื่องหมายคำถามสีเหลือง หรือมีอะไรผิดปกติหรือไม่ ถ้ามี คุณจำเป็นต้องติดตั้ง driver ของ? USB ใหม่
ทางที่ดีแนะนำให้ reinstall USB Driver เลยจะดีกว่า

ปัญหาอาจมาจากไวรัสบน Flash Drive
อีกวิธีที่หนึ่งที่เคยแก้ปัญหาได้ คือการติดตั้งโปรแกรม CPE17 (ฟรีโปรแกรมแก้ไขปัญหาไวรัส Autorun) จากนั้นลองเสียบ Flash Drive เข้าไปใหม่ โปรแกรมจะทำการตรวจสอบและแก้จัดไวรัส?Autorun ให้ หลังจากนั้นถ้ามองเห็น USB Flash Drive แล้ว ให้รีบสั่งรันโปรแกรม Antivirus ที่ Flash Drive อีกครั้ง

http://enst232filessystems2008.blogspot.com/2009/11/byte-kb-mb-gb.html

Bluetooth กับ Wi-Fi

Bluetooth กับ Wi-Fi

Bluetooth ไม่ใช่ Wi-Fi แต่มันคือเทคโนโลยีไร้สายที่ใช้สัญญาณวิทยุคลื่นสั้น โดยใช้สำหรับการเชื่อมต่อแบบไร้สายระหว่างอุปกรณ์ต่างๆ อย่างเช่น โทรศัพท์มือถือเครื่องอื่น ชุดหูฟังไร้สาย คอมพิวเตอร์ และพีดีเอกับโทรศัพท์มือถือของคุณ ซึ่ง Bluetooth บนมือถือจะสามารถเชื่อมต่อไร้สายกับอุปกรณ์ต่างๆ ได้ดีในระยะไม่เกิน 30 ฟุต สำหรับ Wi-Fi ก็เป็นเทคโนโลยีการเชื่อมต่อเครือข่ายไร้สายเหมือนกัน แต่จะมีรัศมีการใช้งานที่ไกลกว่ามาก และโดยทั่วไปจะใช้สำหรับการเชื่อมต่อเครือข่ายคอมพิวเตอร์ และการเชื่อมต่อเข้าสู่เครือข่ายอินเทอร์เน็ต

เครดิต::http://www.arip.co.th/tips.php?id=404761



Bluetooth
Bluetooth เป็นเทคโนโลยีของอินเตอร์เฟซทางคลื่นวิทยุ (คือ การทำงานที่ใช้ไมโครชิพขนาด 9 มม. X 9 มม. ซึ่งทำงานเป็นตัวเชื่อมที่ใช้สัญญาณวิทยุขนาดระยะสั้ นและมีราคาถูก) ใช้ในการเชื่อมโยงสื่อสารไร้สายในแถบความถี่ 2.45GHz ทำให้อุปกรณ์อิเลคทรอนิกส์ที่ถือเคลื่อนย้ายได้สามาร ถติดต่อเชื่อมโยงสื่อสารแบบไร้สายระหว่างกันในช่วงระ ยะห่างสั้น ๆ ได้

ที่มาของคำว่า Bluetooth
ชื่อ Bluetooth มาจากกษัตริย์สแกนดิเนเวียองค์หนึ่งในสมัยศตวรรษที่ 10 ผู้มีนามว่า Harald Bluetooth ซึ่งได้เคยรวบรวมอาณาจักรต่างๆ เข้าไว้ด้วยกันอย่างมีสันติได้ ดังนั้น Bluetooth จึงเป็นเสมือนชื่อที่ใช้แทนการนำมาตรฐานต่างๆ ที่แข่งขันกันในโลกเทคโนโลยีสมัยนี้มารวมกันโดยใช้อุ ปกรณ์ร่วมกันเพียงอย่างเดียวได้อย่างสันติ

การนำ Bluetooth มาใช้งาน
3.1 Cable Replacement
จุดประสงค์แรกของ Bluetooth ที่ออกมาก็เพื่อกำจัดสายเชื่อมต่อต่างๆ
3.2 Ad Hoc Networking
เป็น การใช้เทคโนโลยีคลื่นวิทยุมาใช้ในการสื่อสารข้อม ูลทำให้การทำงานแบบเน็ตเวิร์กที่แตกต่างจากวิธีดั้งเ ดิม และสามารถเชื่อมกับระบบเน็ตเวิร์กเมื่อใดก็ได้ที่ต้อ งการ
3.3 Data / Voice Access Point ใช้ในการรับสัญญาณข้อมูล และเสียงจากแม่ข่าย (อังผมร กลางชนีย์ 2543: 120)

เป้าหมายของ Bluetooth
เทคโนโลยีบลูทูธพัฒนาขึ้นมา โดยมีเป้าหมายคือ
4.1 Low cost implementation พัฒนาให้มีราคาต่ำ ที่สามารถให้คนทั่วไปใช้ได้
4.2 Small implementation size ทำให้บลูทูธมีขนาดเล็กที่สุด เพื่อให้ใช้งานได้สะดวก
4.3 Low power consumption ให้บลูทูธใช้พลังงานในการทำงานน้อย เพื่อให้สามารถติดต่อกันได้โดยไร้ข้อจำกัด
4.4 Robust, high quality data & voice transfer พัฒนาให้บลูทูธมีความทนทานในการใช้งานและสามารถส่งทั ้งข้อมูลและเสียงได้อย่างมีประสิทธิภาพ
4.5 Open global standard เป็นมาตรฐานเปิด คือให้ผู้ที่สนใจสามารถนำไปพัฒนาต่อได้ ทำให้เทคโนโลยีพัฒนาได้อย่างรวดเร็ว (Bluetooth 2001)

ผู้นำเทคโนโลยี Bluetooth
สมาชิก ของ Bluetooth SIG (Special Interest Group) ที่เป็นผู้ริเริ่มเทคโนโลยีนี้ร่วมกันมีอยู่ด้วยกัน 5 บริษัท ได้แก่ Ericsson, IBM, Intel, Nokia และ Toshiba ในวันที่ 1 ธันวาคม ปี 1999 ต่อมากลุ่มบริษัทผู้ริเริ่มทั้งห้าออกมาประกาศว่า บริษัท3Com, Lucent, Microsoft และ Motorola ได้ร่วมเป็นสมาชิกเพื่อก่อตั้งกลุ่มใหม่ขึ้นมานั่นก็ คือกลุ่ม Promoter จนถึงปัจจุบันมีบริษัทกว่า 1,300 บริษัท ที่ลงนามกับเทคโนโลยีนี้เรียบร้อยแล้ว
อุปกรณ์ที่จะได้รับการยอมรับว่า เป็นเทคโนโลยีบลูทูธ ต้องผ่านการทดสอบจาก SIG ของ Bluetooth เสียก่อนเพื่อยืนยันว่ามันสามารถที่จะทำงานร่วมกับอุ ปกรณ์บลูทูธตัวอื่นๆ และอินเตอร์เน็ตได้

ลักษณะการทำงานของบลูทูธ
การอธิบายโดยย่อ คือ บลูทูธเป็นเทคโนโลยีของอินเตอร์เฟซทางคลื่นวิทยุ ใช้ในการเชื่อมโยงสื่อสารไร้สายในแถบความถึ่ 2.45GHz ทำให้อุปกรณ์อิเลกทรอนิกส์ที่เคลื่อนย้ายได้สามารถติ ดต่อสื่อสารกันแบบไร้สายระหว่างกันในระยะห่างสั้นๆ ได้ อุปกรณ์แต่ละตัวสามารถติดต่อสื่อสารกับอุปกรณ์อื่นๆ ได้สูงสุดถึง 7 ตัวพร้อมกัน เราเรียกเครือข่ายการติดต่อนี้ว่า Piconet ยิ่งไปกว่านั้น อุปกรณ์แต่ละตัวยังสามารถสังกัดอยู่กับเครือข่าย Piconet ได้หลายเครือข่ายพร้อมกันอีกด้วย

เทคโนโลยีการส่งคลื่นวิทยุของบลู ทูธจะใช้การกระโดดเป ลี่ยนความถึ่ (Frequency hop) เพราะว่าเทคโนโลยีนี้เหมาะที่จะใช้กับการส่งคลื่นวิท ยุที่มีกำลังส่งต่ำและราคาถูก โดยจะแบ่งออกเป็นหลายช่องความถึ่ขนาดเล็ก ในระหว่างที่มีการเปลี่ยนช่องความถึ่ที่ไม่แน่นอนทำใ ห้สามารถหลีกหนีสัญญานรบกวนที่เข้ามาแทรกแซงได้

เพิ่มเติม
-ระยะทาง : ให้การเชื่อมต่อที่มีเสถียรภาพด้วยความเร็ว 1 เมกะบิตต่อวินาทีที่ระยะทาง 10 เมตรหรือ 33 ฟุต
-Protocal :Bluetooth v1.1 Compliant
-Encryption : 60-64Bit and 104/128Bit Wep Encryption
-ระบบที่ต้องการ : PPC, Symbian Phone, Linux, Windows xxx
-เป็น USB ฟอร์มแฟคเตอร์ที่มีความเหมาะสมต่อการใช้งานทั้งบนเคร ื่องเดสก์ทอปและโน้ตบุ๊ค
-การแชร์ไฟล์ด้วยวิธี drag-and-drop จะทำให้การแลกเปลี่ยนข้อมูลและการ coolaboration ทำได้อย่างง่ายดาย

http://www.esanmobile.com/topic/detail.php?g_id=2&sg_id=3&t_id=0700000021

10 ภัยร้ายออนไลน์ที่ต้องระวังช่วงเทศกาลวันหยุด

10 ภัยร้ายออนไลน์ที่ต้องระวังช่วงเทศกาลวันหยุด

ก่อนจะถึงเทศกาลหยุดงานแสนสบายใจ ไปดูสรุป 10 อันดับภัยร้ายออนไลน์ที่ชาวไอทีทุกคนต้องระวังตัวในช่วงเทศกาลวันหยุด ภัยร้าย 10 อันดับนี้เรียบเรียงโดยนายเจค โซเรียโน ฝ่ายสื่อสารด้านเทคนิค ศูนย์วิจัยข้อมูลเทรนด์แล็บส์ เพื่อให้ทุกคนไม่หลงกลอาชญากรไซเบอร์ที่จะใช้เทคนิคกลลวงทางสังคมที่แตกต่างกันเพื่อหลอกล่อชาวเน็ตที่พากันค้นหาร้านค้าและเลือกซื้อสินค้าออนไลน์มากกว่าปกติ เช่น การคลิกลิงค์ที่เป็นสแปม, การดาวน์โหลดไฟล์ หรือการกรอกแบบฟอร์มโดยใส่ข้อมูลส่วนตัวที่เป็นความลับ ---

อันดับ 10 - ภัยลวงนักล่าของถูก: อาชญากรไซเบอร์จะใช้ส่วนลดและโปรโมชันเพื่อหลอกล่อเหยื่อให้คลิกลิงก์ที่เป็นอันตราย หรือใส่ข้อมูลที่เป็นความลับของตนลงในเว็บไซต์หลอกลวง โดยทั่วไปแล้วผลิตภัณฑ์ที่นำมาใช้ล่อเหยื่อจะเป็นสินค้ายอดนิยมและสินค้าขายดี ซึ่งอาจทำให้ผู้ใช้อดใจไม่ได้ที่จะคลิกลิงก์ที่ปรากฏ เช่นในปีนี้เทรนด์ ไมโคร พบว่าโทรจัน TROJ_AYFONE.A ใช้ประโยชน์จากการเปิดตัว Apple iPhone โดยมัลแวร์จะแสดงในรูปแบบโฆษณาลวงเหมือนกับการสร้างเว็บไซต์ลวงของร้านค้าออนไลน์ที่สามารถซื้อผลิตภัณฑ์ดังกล่าวได้

อันดับ 9 - ไซต์การกุศลจอมปลอม: ภัยพิบัติต่างๆ ที่เกิดขึ้นทั่วโลก เช่น เหตุการณ์แผ่นดินไหว ไฟป่า น้ำท่วม ล้วนถูกอาชญากรไซเบอร์นำมาใช้ประโยชน์เพื่อหลอกลวง โดยเฉพาะเทศกาลวันหยุดเป็นช่วงเวลาที่ผู้ใช้อินเทอร์เน็ตส่วนใหญ่เกิดความรู้สึก "อยากทำบุญและต้องการบริจาค" เทศกาลปีใหม่จึงเป็นช่วงเวลาที่ดีที่สุดสำหรับอาชญกรไซเบอร์ที่จะบรรลุตามแผนการที่วางไว้ นอกจากผู้ใจบุญที่ตอบกลับข้อความอีเมลลวงหรือเว็บไซต์ลวงซึ่งไม่ ได้ให้ความช่วยเหลือแก่ผู้ใดแล้ว ยังจะต้องสูญเสียเงินหรือข้อมูลที่เป็นความลับไปแทนอีกด้วย

อันดับ 8 – บัตรอวยพรอิเล็กทรอนิกส์ (อี-การ์ด): อาชญากรไซเบอร์มักจะใช้บัตรอวยพรอิเล็กทรอนิกส์ หรืออีการ์ดเพื่อล่อลวงเหยื่อให้คลิกลิงก์ที่เป็นอันตรายในข้อความสแปม และนั่นอาจทำให้เครื่องคอมพิวเตอร์ของเหยื่อตกอยู่ในอันตรายได้ การโจมตีประเภทนี้มักใช้ประโยชน์ของเทศกาลวันหยุด เมื่อมีผู้ใช้ส่งอีการ์ดมากขึ้น และคาดหวังว่าอีการ์ดที่ได้รับนั้นจะมาจากเพื่อนหรือญาติสนิท

อันดับ 7 - โฆษณามัลแวร์ (Malvertisements): อาชญากรไซเบอร์จะใช้โฆษณาและโปรโมชันของปลอม (เลียนแบบโฆษณาของจริง) เพื่อแพร่กระจายมัลแวร์ โดยอาศัยความเชื่อใจของผู้ซื้อสินค้าออนไลน์ที่มักสนใจเรื่องสินค้าราคาพิเศษ โฆษณาที่แสดงอยู่ในเว็บไซต์ที่มีการเข้าชมสูงจะถูกใช้เป็นตัวกระตุ้นให้ดาวน์โหลด มัลแวร์ โดยเว็บไซต์ยอดนิยม เช่น Google, Expedia.com, Rhapsody.com, Blick.com และแม้แต่ MySpace มักถูกใช้เป็นที่แฝงตัวของแบนเนอร์โฆษณาที่เป็นอันตราย ซึ่งเมื่อคลิกเข้าไปดูก็จะดาวน์โหลดมัลแวร์ลงในระบบของผู้ใช้งานได้แสดงให้เห็นว่าโฆษณาที่เป็นอันตรายเหล่านี้ถูกฝังตัวอยู่ในแทบจะทุกแห่งบนโลกไซเบอร์

อันดับ 6 - ผลการค้นหาแหล่งช้อปปิ้งช่วงคริสต์มาส (ที่เป็นอันตราย): ผลลัพธ์คำตอบที่มากับสคริปต์ที่เป็นอันตราย ทำให้เกิดภัยคุกคามหลากหลายรูปแบบ เช่น มัลแวร์ ฟิชชิ่งไซต์ ยูอาร์แอลอันตราย โดยผู้เขียนมัลแวร์จะเลือกช่วงเทศกาลต่างๆ ที่จะนำผู้ใช้งานไปยังผลลัพธ์ที่เป็นอันตรายของตนได้ ในปี 2550 ผลของการค้นหาคำว่า "Christmas gift shopping" ถูกพบว่านำไปสู่มัลแวร์หลากหลายชนิดที่เป็นอันตราย และเมื่อเร็วๆ นี้ ผลของการค้นหาคำว่า "Halloween costumes" ถูกพบว่าแอบซ่อนซอฟต์แวร์ป้องกันไวรัสของปลอมไว้

อันดับ 5 - เว็บไซต์สุดฮิต: จัดเป็นภัยคุกคามสำหรับผู้ใช้ออนไลน์ เพราะเป้าหมายหลักของการติดเชื้อจะเกิดขึ้นบนเว็บไซต์ที่คาดว่าปลอดภัยและน่าเชื่อถือ โดยเฉพาะอย่างยิ่งช่วงวันหยุดเทศกาลที่กำลังจะมาถึง ซึ่งผู้ซื้อนิยมซื้อสินค้าผ่านทางออนไลน์ เช่น ร้านอาหารออนไลน์ เว็บไซต์ประมูล หรือเว็บไซต์อีคอมเมิร์ซ อาชญากรไซเบอร์จะแพร่กระจายเชื้อไปยังเหยื่อโดยการเลือกเว็บไซต์ยอดนิยม และมีการเข้าชมสูง

อันดับ 4 - ข้อมูลส่วนบุคคล – บัตรของขวัญและโปรโมชัน (ของปลอม): ผู้ใช้ที่ชอบค้นหาของฟรีหรือโปรโมชันพิเศษบนเว็บนั้นเสี่ยงต่อการถูกโจมตีในลักษณะนี้ได้ แบบสำรวจข้อมูลที่ดูเหมือนจะปลอดภัยนี้มักจะถูกใช้เก็บข้อมูลส่วนบุคคล ของรางวัล บัตรของขวัญ หรือแม้แต่เงินสดจะถูกใช้เพื่อล่อเหยื่อให้กรอกแบบสำรวจของปลอม โดยที่เหยื่อจะไม่ทราบว่านั่นคือ ฟิชชิ่งไซต์ และเป็นส่วนหนึ่งของแผนการขโมยข้อมูลส่วนตัวที่เป็นความลับ

อันดับ 3 - อีคอมเมิร์ซฟิชชิ่ง: อีเบย์ (eBay) ถูกจัดอันดับให้เป็นร้านค้าปลีกออนไลน์ที่ได้รับความนิยมสูงสุดในปี 2550 มีผู้ใช้บริการมากกว่า 124 ล้านคน และอีเบย์ยังติดอันดับสูงสุดของเว็บไซต์ที่แฮคเกอร์นิยมใช้ทำเป็นเว็บไซต์ลวงด้วย นับจากการขโมยข้อมูลส่วนบุคคลจนถึงการจัดอันดับความน่าเชื่อถือ อาชญกรไซเบอร์จะใช้แผนการที่ชาญฉลาดเพื่อให้ได้ข้อมูลของผู้ใช้เพื่อเพิ่มผลประโยชน์ทางการเงิน

อันดับ 2 - โทรจันที่มาพร้อมใบรับสินค้า (ของปลอม): ข้อความต่างๆ จากผู้จัดส่งสินค้ายอดนิยม ซึ่งแจ้งทางอีเมลว่าไม่สามารถส่งมอบของให้ผู้รับได้ พร้อมแนบไฟล์ข้อมูลที่ดูเหมือนเป็นใบแจ้งหนี้ แต่จริงๆ แล้วเป็นข้อ ความสแปมที่จะล่อลวงผู้ใช้ให้ติดตั้งโทรจันลงในเครื่องคอมพิวเตอร์ ปัญหาดังกล่าวค่อนข้างแยกแยะลำบากสำหรับนักช้อปออนไลน์ที่กำลังรอการจัดส่งสินค้าในช่วงเทศกาล ทั้งนี้ UPS และ FedEx เป็นตัวอย่างของบริษัทผู้จัดส่งสินค้าที่อาชญากรไซเบอร์นิยมใช้เป็นเหยื่อล่อผู้ซื้อสินค้าออนไลน์มากที่สุด

อันดับ 1 – ใบแจ้งราคาสินค้า (ปลอม): บางครั้งผู้ใช้งานอาจจะได้รับข้อความอีเมล์ที่แจ้งให้พวกเขาเปิด และพิมพ์ “ใบแจ้งราคาสินค้า” ที่ได้แนบมา ไฟล์ที่แนบมานั้นไม่ใช่ใบแจ้งราคาสินค้าของจริง แต่ว่าเป็นโทรจัน ผู้ที่ซื้อสินค้าออนไลน์บ่อยๆ จะได้รับใบแจ้งราคาสินค้าอยู่แล้ว และถือเป็นเป้าหมายหลักของภัยคุกคามประเภทนี้ แต่ในทางกลับกันผู้ใช้ที่ไม่เคยซื้อสินค้าออนไลน์ และแน่ใจว่าไม่ได้ทำการสั่งซื้อสินค้าใดๆ ก็อาจจะสงสัยและเปิดไฟล์แนบท้ายดังกล่าว สแปมก็จะแพร่กระจายไปทั่ว ล่าสุดที่พบคือหนอนไวรัส WORM_OTORUN.C ดังนั้นผู้ใช้อินเทอร์เน็ตหรือ ผู้ซื้อสินค้าออนไลน์จึงต้องระมัดระวังและคำนึงถึงความปลอดภัยมากขึ้นระหว่างเลือกซื้อสินค้าออนไลน์

สรุปคือ ด้วยปริมาณและความสามารถของภัยคุกคามข้อมูลที่เพิ่มขึ้น ผู้ใช้งานจึงจำเป็นที่จะต้องมีการป้องกันข้อมูลแบบหลายระดับชั้น เพื่อเพิ่มความมั่นใจในการใช้งานอินเทอร์เน็ตได้อย่างปลอดภัยมากขึ้น เทรนด์ ไมโครจึงได้นำเสนอเทคโนโลยีเครือข่ายป้องกันภัยอัจฉริยะ (สมาร์ท โพรเทคชัน เน็ตเวิร์ค) ที่ช่วยปกป้องผู้ใช้งานจากภัยคุกคามต่างๆ อาทิ สแปม หรือยูอาร์แอลที่เป็นอันตราย และไฟล์อันตรายต่างๆ ด้วยจำนวนและความสามารถของภัยคุกคามทางเว็บที่เกิดขึ้น ทำให้เราจำเป็นที่จะต้องมีการปกป้องข้อมูลแบบหลายระดับชั้น และทันท่วงที ถ้าผู้ซื้อสินค้าออนไลน์ต้องการได้รับความปลอดภัยจากการดำเนินกิจกรรมต่างๆ ผ่านทางออนไลน์

credit :~ http://www.manager.co.th/CyberBiz/ViewNews.aspx?NewsID=9520000155312

ระบบ 3G คืออะไร / เทคโนโลยี 3G หมายถึง / ความเร็ว 3G

ระบบ 3G คืออะไร / เทคโนโลยี 3G หมายถึง / ความเร็ว 3G

เทคโนโลยี 3G พัฒนามาจากอะไร ระบบ 3G คืออะไร และมี ความเร็ว เท่าไร
ระบบ 3G ( UMTS ) นั้นคือการนำเอาข้อดีของ ระบบ CDMA มาปรับใช้กับ GSM เรียกว่า W-CDMA ซึ่งถูกพัฒนาโดยบริษัท NTT DoCoMo ของญี่ปุ่น
สำหรับเมืองไทยนั้น ระบบ 3G จะเป็น เทคโนโลยีแบบ HSPA ซึ่งแยกย่อยได้เป็น HSDPA , HSUPA และ HSPA+
HSDPAนั้นจะสามารถ รับส่งข้อมูลได้สูงสุดที่ Download 14.4 Mbps / Upload 384 Kbps. ( ปัจจุบันผู้ให้บริการทั่วโลกยังให้บริการอยู่ที่ Download 7.2Mbps เท่านั้น )
HSUPAจะเหมือนกับ HSDPA ทุกอย่างแต่การ Upload ข้อมูลจะวิ่งที่ความเร็วสูงสุด 5.76 Mbps
HSPA+ เป็นระบบในอนาคต การ Download ข้อมูลจะอยู่ที่ 42 Mbps / Upload 22 Mbps
สำหรับในเมืองไทยนั้น ระบบ 3G ( HSPA ) ที่ Operator AIS หรือ DTAC นำมาใช้จะเป็น HSDPA โดยการ Download จะอยู่ที่ 7.2Mbps ซึ่งน่าจะได้ใช้กันในไม่ช้า
ข้อควรระวังในการเลือกซื้อ AirCard แบบที่รองรับ 3G คลื่นความถี่ 3G ที่ใช้กันทั่วโลก จะใช้อยู่ 3 ความถี่ที่เป็นมาตราฐานคือ 850 , 1900 และ 2100 ซึ่งเมืองไทยจะแบ่งเป็นดังนี้
คลื่นความถี่ ( band ) 850 จะถูกพัฒนาโดย Dtac และ True
คลื่นความถี่ ( band ) 900 จะถูกพัฒนาโดย AIS (ใช้ชั่วคราวที่เชียงใหม่ และ Central World)
คลื่นความถี่ ( band ) 2100 กำลังรอ กทช. ทำการประมูลเพื่อจัดสรรคลื่นความถี่
คลื่นความถี่ ( band ) 1900 และ 2100 จะถูกพัฒนาโดย TOT
ดังนั้นการเลือกซื้อ AirCard , Router หรือ โทรศัพท์มือถือ และต้องการให้รอบรับ 3G ควร check ให้ดีก่อนว่าสามารถรองรับได้ทั้ง 3 คลื่นหรือเพียงบางคลื่นเท่านั้น

ที่มา: http://www.aircardshop.com/AIRCARD-NETSIM-EDGE-3G-AIS-DTAC-4-8.html