คำถามท้ายเรื่อง
๑. เนื้อความของมหาชาติคำหลวงและกาพย์มหาชาติคำหลวงมุ่งแสวงความคิดเรื่องอะไร เป็นสำคัญ จงอธิบาย ?
- เป็นเรื่องที่แสดงให้เห็นถึงการบำเพ็ญบารมีของพระเวสสันดรเป็นเรื่องที่เกี่ยวกับพระชาติที่สำคัญที่สุดของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เมื่อครั้งทรงเป็นพระโพธิสัตว์และเป็นมนุษย์ในพระชาติสุดท้ายก่อนที่จะได้เป็นพระพุทธเจ้า
๒. เพราะเหตุใดในการเทศน์มหาชาติจึงนิยมประดับต้นไม้ กิ่งไม้เหมือนป่า บางแห่งใช้ต้นไทรมาประดับด้วย จงชี้แจงเหตุผล ?
- เพื่อให้มีบรรยากาศคล้ายอยู่ในบริเวณป่า ตามท้องเรื่องเวสสันดรชาดก โดยนำเอา ต้นกล้วย ต้นอ้อย และกิ่งไม้มาผูกตามเสา และบริเวณรอบ ๆ ธรรมาสน์ บางแห่งใช้ต้นไทรเพื่อรำลึกถึงพระพุทธเจ้า
๓. หนังสือมหาเวสสันดรชาดก เพราะเหตุใดจึงเรียกว่ามหาชาติ จงอธิบายว่า สัตตสดก มหาทาน มีความหมายว่าอย่างไร ?
- กล่าวคือ ทรงบำเพ็ญบารมีครบทั้ง ๑๐ ประการ พระชาติที่เป็นพระเวสสันดรนี้จึงเป็นพระชาติที่สำคัญและยิ่งใหญ่ จึงเรียกว่า “มหาชาติ”
- สัตตสดกมหาทาน คือการบริจาคสิ่งของเป็นทานเจ็ดอย่าง อย่างละ ๗๐๐ คือ
๑. ช้าง ๗๐๐ ตัว ๒. ม้าอาชาไนย ๗๐๐ ตัว
๓. โคนม ๗๐๐ ตัว ๔. ทาสหญิง ๗๐๐ คน
๕. ทาสชาย ๗๐๐ คน ๖. ราชรถ ๗๐๐ คัน
๗. นางสนม (หญิงผู้ดีมีสกุล) ๗๐๐ นาง
สัต-ตะ-สะ-ดก-มะ-หา-ทาน มาจากคำว่า สัตตะ ที่แปลว่า เจ็ด สดก มาจากคำว่า สตกะ ที่แปลว่า ๑๐๐
๔. จงอธิบายให้เข้าใจด้วยว่า มหาชาติคำหลวง แตกต่างไปจากกาพย์มหาชาติอย่างไรบ้างในลักษณะต่อไปนี้
๔.๑ จุดประสงค์ของการแต่ง
- มหาชาติคำหลวงแต่งเพื่อใช้สำหรับสวด
- กาพย์มหาชาติแต่งขึ้นสำหรับเทศน์
๔.๒ ลักษณะคำประพันธ์หรือภาษาที่ใช้ในการแต่ง
- มหาชาติคำหลวง ใช้คำประพันธ์ประเภท ร่าย โครง กาพย์ ฉันท์ ยกเว้น กลอน คำประพันธ์แต่ละประเภทแยกเป็นชนิดต่างๆ บางชนิดมีลักษณะพิเศษที่ไม่พบในวรรณคดีเรื่องอื่นๆ เลย นอกจากมหาชาติคำหลวงเท่านั้น
- กาพย์มหาชาติ ใช้คำประพันธ์ประเภทร่ายยาว อย่างเดียว มีคาถาบาลีแทรกเป็นตอนๆ แปลเป็นภาษาไทยแล้วอธิบายความ ให้มีเนื้อความติดต่อกันยาวๆ เพื่อให้ฟังเรื่องติดต่อกันได้สะดวก และเข้าใจมากขึ้น
๔.๓ คุณค่าที่ได้รับ
- มหาชาติคำหลวง จัดเป็นวรรณคดีที่มีคุณค่าอย่างสูง ทั้งในด้านที่เป็นคุณค่าทางภาษา ทางสังคม ทางจริยธรรมและทางด้านสุนทรียะ
- กาพย์มหาชาติ จัดว่าเป็นวรรณคดีที่ได้รับยกย่องว่าเป็นงานวรรณคดีที่มีอรรถรสเรื่องหนึ่ง ที่ให้คุณค่าทางด้านศาสนา ทางวรรณคดี ทางประเพณีและวัฒนธรรมและทางภาษา ในการใช้สำนวน ใช้ถ้อยคำไพเราะ สละสลวย อ่านเข้าใจง่าย
๕. จงบอกคุณลักษณะของหนังสือวรรณคดีที่ได้รับยกย่องว่าเป็น คำหลวง มาให้ทราบและหนังสือมหาชาติคำหลวงมีคุณลักษณะอย่างไร จึงจัดเป็น คำหลวง
- คำหลวง เป็นเรื่องที่พระมหากษัตริย์หรือเจ้านายชั้นสูงในพระราชวงศ์ทรงแต่ง หรือ ทรงเกี่ยวข้องในการแต่ง ไม่จำกัดรูปแบบคำประพันธ์ แต่ต้องเป็นเรื่องที่ศักดิ์สิทธิ์ เป็นเรื่องที่เกี่ยวกับศีลธรรมจรรยา เท่าที่ปรากฏชื่อในวรรณคดีมีอยู่ ๔ เรื่อง คือ มหาชาติคำหลวง นันโทปนันทสูตรคำหลวง พระมาลัยคำหลวง และพระนลคำหลวง
- หนังสือคำหลวงมีลักษณะดังนี้
๑.เป็นพระราชนิพนธ์ของพระเจ้าแผ่นดินหรือเจ้านายชั้นสูง
๒.เป็นเรื่องเกี่ยวกับพระศาสนาและศีลธรรม
๓.ใช้คำประพันธ์หลายประเภท คือโคลง ฉันท์ กาพย์ กลอน และร่าย
๔.ใช้สวดเข้าทำนองหลวงซึ่งสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถโปรดประดิษฐ์ขึ้นได้
๖. เพื่อจุดประสงค์อะไร หรือประสงค์จะสอนเรื่องอะไร โบราณจึงแนะนำให้ฟังเทศน์มหาชาติให้จบใน วันเดียว จงชี้แจง ?
- ความเชื่อสำคัญอย่างหนึ่ง คือการมีความเชื่อว่า หากได้ฟังเทศน์มหาชาติให้จบทั้ง ๑๓ กัณฑ์ ให้จบภายในวันเดียว อานิสงส์อย่างมาก คือจะได้เกิดในยุคของพระศรีอาริยเมตไตรย อันเป็นสังคมอุดมคติที่คนทั้งหลายปรารถนาด้วยกันทั้งนั้น เพราะเหตุนี้ จึงนิยมฟังเทศน์มหาชาติ และบำเพ็ญกุศลบริจาคทานในโอกาสที่ได้ฟังเทศน์ไปด้วย และเป็นประเพณีที่สำคัญมาตั้งแต่สมัยโบราณตามเชื่อในอานิสงส์ดังกล่าว
คัดมาจาก : หนังสือวรรณคดีเกี่ยวกับพระพุทธศาสนา
ตอบโดย ภิญโญ เพื่อเป็นแนวทางเท่านั้น
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น